بهاریة سیّدای نسفی (1046 -1117ق.) منظومه‌ای داستانی از نوع فابل و به شیوة مناظره است و مشابه داستان‌های کلیله و دمنه؛ و قابلیت تطبیق با نظریة ادبی ریخت‌شناسی پراپ را دارد. درتحلیل صوری-ساختاری بر خلاف بررسی مضمون¬یاب، داستان از لحاظ فرم و شکل بررسی می¬شود و کمتر به درونمایه و موضوع توجه دارد. بهاریة سیّدا به دلیل نزدیکی و توالی عملکرد شخصیت¬ها در تحلیل ساخت¬گرایان قابل بررسی است. در بهاریه از بین سی¬و¬یک خویشکاری نظریة پراپ، خویشکاری¬های «شر»، «مبارزه»، «ادعای دروغین» و «آشتی بین طرفین» بیشتر به کار رفته است. هر کدام از شخصیت¬های این اثر، تمثیلی از قشر خاصی از اجتماع روزگار شاعر است. درگیری اشترخانی ها با یکدیگر و از سویی تلاش های شاه عباس برای مبارزه با آنان، موضوع ترسیم شده در بهاریة سیّدای نسفی است. با توجه به دوره تاریخی سرایش منظومه، با خوانش متن می توان به رمزیابی شخصیت هایی که در این عهد نقش‌آفرینی کرده-اند، پی برد. در پایان بهاریه نیز، مناظرة «شیرومور»، با دو مناظرة «مورومار» و «موروبلبل» پروین مقایسه و ازجهت نظریة ساختاری پراپ هم بررسی شد. در این دو مناظره نیز خویشکاری¬های «شر» و «مبارزه» و در نهایت «پیروزی قهرمان بر ضدقهرمان» مطرح می¬گردد.

کلمات کلیدی