در این مطالعه ارزش غذایی اجزاء مختلف باقلا )مغز، پوسته، دانه، غلاف و میوه کامل( و پوسته مرکبات )لیموترش بزرگ، پرتغال تامسون جنوب و شمال، پرتغال تو سرخ، نارنگی پاکستانی-ایرانی و نارنگی ساری( با استفاده از آنالیز شیمیایی و تکنیک تولید گاز در شرایط برون تنی بررسی شد. ترکیب مواد مغذی موجود در نمونهها بر اساس روشهای استاندارد اندازهگیری شد. روش قرائت فشار توسط فشارسنج برای پیش بینی گاز تولید شده استفاده گردید. میزان و نرخ تولید گاز با استفاده از مدل ارسکوف و مکدونالد برآورد شد. مقادیر انرژی قابل متابولیسم، انرژی خالص، قابلیت هضم ماده آلی، پروتئین میکروبی و اسیدهای چرب کوتاه زنجیر با استفاده از معادلات و بر اساس نتایج آنالیز شیمیایی و تولید گاز تخمین زده شد. نتایج نشان داد که ترکیبات شیمیایی، پتانسیل و نرخ تولید گاز، ماده آلی قابل هضم، انرژی قابل متابولیسم، انرژی خالص، پروتئین میکروبی و اسیدهای چرب کوتاه زنجیر بین اجزاء مختلف باقلا و همچنین در پوسته انواع مختلف مرکبات دارای اختلاف معنیدار هستند ) 05 / 0 > P (. مغز باقلا دارای ارزش غذایی بیشتری نسبت به سایر اجزاء آن بوده و مقدار فیبر در غلاف بیشتر بود. و به طور کلی، کل میوه باقلا با پروتئینی حدود 57 / 28% ، NDF 83 / 34% و انرژی قابل متابولیسم 46 / 11 مگاژول دارای ارزش غذایی بسیار خوبی برای تغذیه دام است. همچنین نتایج نشان داد که پوسته لیموترش بزرگ و پرتغال تامسون شمال دارای بیشترین ارزش غذایی و پوسته نارنگی ساری دارای کمترین ارزش غذایی بود. پوسته پرتغال تامسون شمال بیشترین و پوسته نارنگی ساری کمترین مقدار انرژی قابل متابولیسم، انرژی خالص، قابلیت هضم ماده آلی، پروتئین میکروبی و اسیدهای چرب کوتاه زنجیر را به خود اختصاص داد.

کلمات کلیدی