صبرزرد یکی از قدیمیترین گیاهان دارویی است که از روزگاران قدیم تا به امروز مورد توجه پزشکان و استفادهی بشر بوده است. این گیاه بومی مناطق آفریقا با نام علمی Aloe vera از تیرهی liliaceae یا Aloeaceae گیاهی علفی، همیشه سبز، چندساله با برگهای ضخیم، گوشتی و آبدار است که همین ویژگیهای ریختشناسی آن را در مقابل باکتریهای مولد پوسیدگی که مهمترین بیماریهای صبر زرد به حساب میآیند، مستعد میسازد. باکتریهای مولد پوسیدگی نرم به طور کلی در چهار جنس Pectobacterium ، Dickeya ، Burkholderia و Pseudomonas قرار میگیرند که از دو ردهی گاما و بتاپروتئوباکتریاسه هستند. پکتوباکتریومها معرف خوبی برای باکتریهای مولد پوسیدگی نرم هستند. آنزیمهای پکتینلیاز، پکتات لیاز، لیپاز، پروتئاز و سلولازها در پوسیدگی دخیل هستند. پوسیدگیهای نرم با اضمحلال بافت و نشت شیرهی گیاهی از بافت آلوده شناخته میشوند. لکهها ابتدا آب سوخته و نامنظم بوده و به سرعت توسعه مییابند. سپس طی چند روز به تمامی سطح برگ گسترش یافته و وسط این لکهها حالت نرم به خود میگیرند. در طی نمونهبرداری در سال 1394 از گلخانهی دانشکدهی کشاورزی، گیاه صبر زرد مشکوک به این علائم مشاهده گردید. نمونهها به آزمایشگاه منتقل و با الکل تجاری ضدعفونی سطحی شدند. به منظور جداسازی عامل بیماری، از محیط کشت NA و EMB استفاده شد. پس از جداسازی و خالص سازی جدایهها، آزمونهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی گرم، O/F ، کاتالاز، اکسیداز، رشد در 37 درجه سانتیگراد، لهانیدن ورقههای سیب زمینی، تولید اسید از گالاکتوز، گلوکز و ساکارز انجام شد. مشخص شد که جدایههای باکتریایی گرم منفی، بیهوازی اختیاری، کاتالاز مثبت، اکسیداز منفی، قادر به لهانیدن ورقههای سیبزمینی، تولید اسید از گالاکتوز، گلوکز و ساکارز، قابلیت رشد در دمای 37 درجه سانتی- گراد و روی محیط کشت EMB پرگنههای سبز متالیک تولید نمودند. با انجام آزمونهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی عامل بیماری به جنس پکتوباکتریوم نسبت داده شد. برای اثبات بیماریزایی باکتری، سوسپانسیونی از سلولهای تازه به غلظت CFU/g 801 - 710 به گیاه صبر زرد مایهزنی شد و پس از یک هفته علائم بیماری به صورت آبسوخته و نرم شدگی ظاهر گردید. به منظور تشخیص نهایی عامل بیماری، DNA ژنومی به روش جوشاندن به مدت ده دقیقه استخراج شد و با تکنیک واکنش زنجیرهای پلیمراز با استفاده از آغازگر اختصاصی EXPCCF ( GAACTTCGCACCGCCGACCTTCTA ( و EXPCCR ( GCCGTAATTGCCTACCTGCTTAAG ( با تولید قطعه 550 جفت بازی به عنوان pectobacterium carotovorum subsp. carotovorum شناسایی گردید.

کلمات کلیدی