یکی از عناصر مهم و بسیار تأثیرگذار در آفرینش اثر ادبی، فضا و جغرافیا است. بعد از جنگ جهانی دوم و به ویژه در یکی دو دهه اخیر تعداد قابل توجهی از تحقیقات در حوزه ادبیات به بررسی مکان‌ها در متون ادبی پرداخته است. بررسی مکان در آثار ادبی در این دوران به خصوص در دوره پست مدرن مورد اهمیت بیشتری قرار گرفت و جایگزین زمان گردید که از توجه بیشتری تا آن دوران برخوردار بود. یکی از رویکردهای نوین در حوزه ادبیات و هنر، نقد جغرافیایی می‌باشد که بسیار بحث برانگیز بوده و یکی از رویکردهای نوپا در ادبیات تطبیقی در قرن حاضر می‌باشد. این نقد که در اواخر قرن بیستم و در فرانسه شکل گرفت در ایران چندان به آن پرداخته نشده است. نقد جغرافیایی بیانگر توجه دوباره به رابطه ادبیات و فضا است که بعد از سالهای نود، نه تنها در حوزه مطالعات ادبی بلکه در حوزه جغرافیا ظهور یافته و بر این مسئله تاکید دارد که ادبیات تنها بازنمایی دنیای پیرامون انسان نیست بلکه در شکل‌گیری آن نیز سهم بسزائی دارد. هدف از نگارش مقاله حاضر، معرفی نقد جغرافیایی به عنوان یک روش نوین نقد ادبی و هنری است که در آن، علاوه بر تعریف این مبحث، چگونگی و علت شکل‌گیری آن مورد بررسی قرار می‌گیرد و به ارائه نظریات متفاوت در این زمینه پرداخته خواهد شد.

کلمات کلیدی