کیفر اگر چه به عنوان یک تلقی مانوس و در عین حال پیچیده از میان انبوه تکنیک های تنبیهی و انضباطی، همواره مورد پذیرش اجتماع بوده است؛ لیکن، افکار عمومی برای پذیرش این جلوه ی بسیار سخت گیرانه از واکنش در برابر نابهنجاری، خود را نیازمند توجیهی فراتر از تمایل ذاتی به مجازات می داند. تمامی گستره ی فلسفه ی کیفر را، تلاش برای یافتن پاسخی به چرایی این پدیدار در بر گرفته است. تلاش هایی که اگر چه، ادبیاتی پربار را در پاسخ بدین پرسش بنیادین آفریده اند؛ با این وجود، خود نیز به نزاعی بی پایان دامن زده که بیش از پیش موجبات پیچیدگی معمای کیفر را فراهم آورده است. سزاگرایی و پیامدگرایی، به عنوان دو نقطه ی تقابل در فلسفه ی کیفر، هر یک کوشیده اند تا با روشی ویژه، به توجیه مشروعیت مجازات نائل آیند. از نگاه سزاگرایان، کیفر در مقابله با رفتار مجرمانه، دارای حسن ذاتی بوده و صرف ارتکاب بزه، تحمیل مجازات را به امری ضروری مبدل می سازد. در مقابل، پیامدگرایان، تنها به برداشتن گام هایی عقلانی و نیز فایده گرایانه برای کاهش جرم می اندیشند. از نگاه پیامدگرایان، مجازات را باید به مثابه ی « شری ضروری » انگاشت که مشروعیت آن، نه در اندیشه ی حسن ذاتی این پدیدار، که در پیامدهای حاصله از اجرای آن نهفته است. اصلاح و بازپروری بزهکار، ناتوان سازی مجرم و ... را در شمار روش هایی دانسته اند که ممکن است با بهره گیری از آنها، اندیشه ی پیشگیری از وقوع جرم محقق گردد. کارکرد بازدارندگی کیفر را نیز باید در کنار راهکارهای پیش گفته و در چارچوب برداشت های فایده گرا تبیین نمود. بر اساس نظریه ی ارعاب، رنج حاصله از تحمیل کیفر، موجبات بازدارندگی از تکرار جرم را فراهم خواهد آورد. به رغم مزایای قابل توجه این نظریه، ارزیابی آن نشان خواهد داد که نمی توان به با تکیه صرف بر کارکرد ارعابی کیفر، اطمینان حاصل نمود که به توجیهی مناسب برای مشروعیت مجازات دست یافته ایم

کلمات کلیدی