به منظور مطالعه تاثیر روش های مختلف خاک ورزی و مدیریت بقایای گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم، این پروژه در ایستگاه تحقیقاتی گناباد و در سال زراعی 92-1391 با استفاده از طرح کرت های خرد شده (Split plot) بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. فاکتور اصلی شامل روش های مختلف خاک ورزی در سه سطح ( 1- خاک ورزی متداول، 2 - کم خاک ورزی و 3- بی خاک ورزی) در کرت های اصلی قرار گرفت و فاکتور فرعی، مدیریت بقایای گیاهی در سه سطح ( 1- بدون بقایا، -2 حفظ 30 درصد بقایا و 3 - حفظ 60 درصد بقایا) در کرت های فرعی قرار گرفت. نتایج نشان داد اثر تیمارهای خاکورزی و مدیریت بقایا بر عملکرد بیولوژیک، دانه و شاخص برداشت معنی دار نبود. بیشترین عملکرد بیولوژیک از تیمار بی خاکورزی با 13530 و کمترین آن از کم خاکورزی با 12510 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد با افزایش میزان بقایا از صفر به 60 درصد عملکرد بیولوژیک با 13560 و دانه با 5224 کیلوگرم در هکتار بطور نسبی افزایش یافت و بیشترین مقادیر آنها از تیمار حفظ 60 درصد بقایا حاصل شد. بیشترین عملکرد بیولوژیک از تیمار توام بی خاکورزی با حفظ 60 درصد بقایا و عملکرد 14870 کیلوگرم در هکتار و کمترین آن از تیمارهای کم خاکورزی و بی خاکورزی در سطح صفر درصد بقایا به ترتیب با 11450 و 11520 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. بیشترین عملکرد دانه از تیمار توام خاکورزی متداول در سطح 60 درصد بقایا و کمترین آن از تیمار بی خاکورزی در سطح صفر درصد بقایا به ترتیب با عملکرد 5583 و 4357 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. بیشترین شاخص برداشت از تیمار توام کم خاک ورزی در سطح صفر درصد بقایا با 43/7 درصد حاصل شد. بنابراین بین تیمارهای مختلف خاک ورزی از نظر عملکرد گندم تفاوت آماری مشاهده نشد که با در نظر گرفتن هزینه های تولید، حذف بخش هایی از عملیات خاک ورزی مانند گاوآهن برگرداندار موجب افزایش سودمندی اقتصادی برای کشاورزان و حفظ منابع تولید خواهد شد.

کلمات کلیدی