سابقه و هدف: وضعیت عناصر غذایی در گیاهان با عملکرد زیاد می تواند یک معیار واقعی برای ارزیابی رشد و وضعیت مطلوب عناصر غذایی در گیاه باشد. اولین قدم در اجرای هر روش تشخیص تغذیه ای، تعیین اعداد مرجع می باشد. این پژوهش با هدف تعیین اعداد مرجع، دامنه غلظت مطلوب و محدودیت عناصر غذایی، به روش تشخیص چندگانه عناصر غذایی ) (CNDبرای پرتقال صورت گرفت. مواد و روش ها: این پژوهش در 30باغ مرکبات از مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری استان کهگیلویه و بویراحمد اجرا شد. مبنای انتخاب این باغها، مقدار عملکرد متفاوت، رقم و سن درختان مشابه بود. نمونه های مرکب خاک و برگ به روش استاندارد جمع آوری و با استفاده از روشهای مناسب آزمایشگاهی تجزیه شدند. در زمان برداشت، مقدار عملکرد هر باغ تعیین شد. شاخص های عناصر غذایی به روش تشخیص چندگانه عناصر غذایی ) (CNDتعیین شدند. یافته ها: با استفاده از مدل تابع تجمعی نسبت واریانس عناصر غذایی و از حل معادلات تابع تجمعی درجه سه مربوط به ده عنصر غذایی به همراه غلظت باقیمانده، عملکردهای مرتبط با هر یک از آنها بر حسب تن در هکتار محاسبه شدند و برای نیتروژن ،15/83فسفر ،14/52پتاسیم ،18/90کلسیم ،14/27منیزیم ،7/69منگنز ،15/44روی ،13/84 آهن ،13/51مس 15/33و بور 14/78و عناصر باقیمانده ) 16/71 (Rdبهدست آمد. بر اساس میانگین عملکردهای محاسبه شده، عملکرد هدف به مقدار 14/62تن در هکتار تعیین و با توجه به عملکرد هدف، 43درصد از باغ های انتخابی در گروه با عملکرد زیاد و 57درصد از آنها در گروه با عملکرد کم قرار گرفتند. صحت این گروه بندی بر اساس عملکرد نیز توسط روش کیت- نلسون تأیید شد. اعداد مرجع تشخیص چندگانه ) (V*xعناصر غذایی شامل: ،V*Mg = 0/96 ±0/131 ،V*Ca = 3/36 ±0/156 ،V*K = 2/8 ±0/179 ،V*P = 0/47 ±0/227 ،V*N = 3/12 ±0/192 ،V*Cu = -4/92 ±0/115 ،V*Fe = -2/67 ±0/354 ،V*Zn = -4/16 ±0/136 ،V*Mn= -3/35 ±0/269 V*B = -2/39 ±0/235و V*Rd = 6/79 ±0/066برآورد شدند. دامنه غلظت مطلوب عناصر غذایی برای پرتقال، به منظور حصول عملکرد حدود 15تن در هکتار، برای نیتروژن ،2/38 ±0/329فسفر ،0/17 ±0/033پتاسیم ، آهن16/38 ± 2/52 ، روی38/21 ± 11/44 ، منگنز0/27 ±0/040 ، منیزیم3/02±0/415 ، کلسیم1/73 ±0/235 . تعیین شدند98/54±29/24 و بور7/63 ±1/04 ، مس77/7 ±v1/5 نتیجه گیری: عدم تعادل عناصر غذایی مانند بور و بعضی از کاتیونها می تواند یکی از دلایل قرار گرفتن 57درصد از باغها در گروه با عملکرد کمتر از عملکرد حدواسط باشد. نتایج نشان داد که غلظت بور در برخی نمونه ها بیشتر از عدد مرجع مطلوب تعیین شده بود و منیزیم، روی، آهن و کلسیم چهار عنصری بودند که کمبود آنها در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری استان بیشتر شایع بوده که این می تواند دلیلی برای کاهش عملکرد باشد

کلمات کلیدی