فضای شهری به عنوان یکی از اصلی ترین عناصر ساخت شهرها محسوب می شوند که به لحاظ محتوی این گونه فضاها می بایست پاسخگوی تمام اقشار و گروه ها باشد. تجربه و درک استفاده از فضای عمومی تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد؛ سن، جنسیت، فرهنگ و... از عوامل موًثر بر تجربه استفاده از فضای شهری است. با توجه به این نیمی از جمعیت جهان را زنان تشکیل می دهند و با پذیرفتن نقش های جدید توسط زنان حضور آنان در فضای شهری به یک الزام تبدیل شده است.مفهوم کیفیت زندگی گاهی به عنوان مترادف "توسعه پایدار" به کار می رود و توسعه پایدار بدون عدالت امکان پذیر نیست چراکه هدف توسعه پایدار پاسخ به حقوق فردی در شرایط اجتماعی است. عدالت جنسیتی یکی از ابعاد مهم جامعه مدنی است. باتوجه به اینکه فضای شهری در سایه شهرسازی مردانه قرار گرفته ضروری است که نیاز های زنان در فضای عمومی مورد بازنگری قرار گیرند. این نوشتار بر آنست با بررسی عوامل انگیزشی و بازدارنده حضور زنان در فضای شهری در ادبیات داستانی معاصر به شناخت فرصت ها و چالش های خاص جامعه ایرانی در این رابطه بپردازد. بدین منظور بخش هایی از رمان های برجسته معاصر با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی مورد باز خوانی قرار گرفت و عوامل کالبدی ویژه بافت سنتی شهر ایرانی به عنوان عامل انگیزشی و عوامل حاصل از رویداد های تاریخی، باورهای سنتی، اعتقادات و اصول کلی محدود کننده حضور زن (ترس، عدم امنیت، تفاوت های ادراکی و...) به عنوان عوامل بازدارنده شناخت شد. از آنجا که ادبیات آیینه تمام نما در برابر حوادث و رخدادهای جاری ملت هاست می توان آنچه را در این روزگاران به قلم آمده است را محملی برای تحلیل و تفسیر شهر قرار داد. در آخر باید توجه داشت که سنت های پایدار، سنت هایی هستند که با نظرات انسان در هم آمیخته اند؛ به این مفهوم که انطباق پذیری طرح ها با شرایط جدید برای استفاده کنندگان حائز اهمیت است و محیط های جدید نباید تنها نمونه تقلیدی از گذشته باشند بلکه فرم های شهری با در بر داشتن کیفیت های مطلوب سنتی با شرایط و نیاز های امروز نیز سازگار و هماهنگ باشند.

کلمات کلیدی