پاسخ مرفولوژی و فنولوژی سه گونه گندم مرتعی Stipa turkestanica، Melica persica و Elymus elongatus به کاهش رطوبت افزایش دمای هوا و خاک زیراشکوب در طی یک فصل رویش در مراتع دهیار شهرستان بینالود بررسی شد. به فاصله هر 10-14 روز وقوع پدیده های فنولوژیکی ثبت شد. دو گونه بومی M. persica و S. turkestanica دوره گلدهی و بذردهی خود را از اوایل خرداد آغاز کرده و در انتهای خرداد به اتمام رسانیدند. گونه گندمی غیربومی E. elongatus از اواسط اردیبهشت وارد گلدهی شد و تا ابتدای مرداد به مرحله رسیدگی کامل بذر رسید. چرخه فتوسنتزی چهارکربنه و دارا بودن برگ و ساقه کمتر باعث حفظ رطوبت بیشتر برگ در M. persica شد، درحالی که سایه اندازی بیشتر تاج گیاه E. elongatus منجر به حفظ رطوبت خاک زیراشکوب شد. از آغاز تا پایان فصل رویش، برای هر سه گیاه رطوبت خاک تا 90 و رطوبت برگ تا 70 درصد کاهش ولی دمای هوا و خاک 10 و 15 درصد افزایش یافتند. تحت خشکی شدید تابستان، بیشترین کاهش تعداد و طول برگ در گیاه Melica با (40%) و کمترین مقدار (12%) در Elymus مشاهده شد. نتیجه گیری، گیاه غیربومی Elymus از نظر تولید علوفه و مقاومت به خشکی برای منطقه دهبار مناسب است. بهترین زمان چرای دام از هر سه گونه گندمی در این مرتع ابتدای خرداد تا نیمه تیرماه توصیه می شود.

کلمات کلیدی