سومین کنفرانس بین‌المللی تفکر اجتماعی و جامعه در خاورمیانه و شمال افریقا , 2013-12-11

عنوان : ( عوامل پایداری جامعه در نهج البلاغه‌ )

نویسندگان: غلامرضا صدیق اورعی ,

بر اساس تصمیم نویسنده مقاله دسترسی به متن کامل برای اعضای غیر دانشگاه ممکن نیست

استناددهی: BibTeX | EndNote

چکیده

سازمان‌ اجتماعی‌ عبارتست‌ از افراد دارای‌ تعامل‌ نسبتاً مستمر با احساس‌پیوستگی‌ و دارای‌ تمایز در موقعیت‌ها، نقش¬ها و پایگاه¬های‌ اجتماعی‌. خانواده‌، مدرسه‌، سازمان¬های‌ بوروکراتیک‌ حکومتی، شرکت¬های‌ بزرگ‌ اقتصادی‌، احزاب‌ و اجتماع‌های‌ بزرگ‌ مانند شهرها و نیز جامعه‌ها همگی‌ مصادیق‌ سازمان‌ اجتماعی‌هستند. جامعه‌شناسان‌ کلاسیک‌ درباره‌ سطح‌ کلان‌ جوامع‌ اندیشیده¬اند و‌ مساله‌ هر کدام‌متفاوت‌ از دیگران ‌ بوده‌ است‌. مساله‌ کنت‌ به‌ استمرار تعامل‌مربوط‌ است‌ و مساله‌ وبر به‌ تعامل‌ از حیث‌ معنای‌ آن‌ مربوط‌ است‌. احساس‌ پیوستگی‌ مساله‌ محوری‌ دورکیم است. پیدایش و رشد تمایزهای اجتماعی، خصوصاً تمایز در موقعیت¬ها و نقش¬ها مورد توجه اسپنسر بود‌ و مارکس‌ به‌ تمایز در پایگاه‌ اجتماعی‌ می‌اندیشید. پس‌ می‌توان‌ از نتایج‌ تحقیقات‌ آن¬ها مجموعه‌ منسجمی‌ تدارک‌ دید تا ابعاد گوناگون‌ سازمان‌ اجتماعی‌ بهتر شناخته‌ شود. اکنون‌ با توجه‌ به‌ مساله¬ی جامعه‌ شناسان‌ کلاسیک‌؛ به‌ عوامل‌ دوام‌ جامعه‌ از منظر نهج‌البلاغه‌ می‌پردازیم‌: جمع‌ بندی‌ ویژگی¬های‌ جوامع‌ قابل‌ دوام‌ و موفق‌ در نهج‌البلاغه‌ و مقایسه‌ با ویژگی¬های‌جوامع‌ دچار انحطاط‌ در کلام‌ علی‌ (ع‌) نشان‌ می‌دهد که‌ سه‌ امر محوری‌ موجب‌ دوام‌ جامعه‌ها و موفقیت‌ و بهروزی‌ آنان‌ می‌شود: 1-توحید و یکتاپرستی‌ 2- الفت‌ و همبستگی ‌زیاد و فراگیر 3- عدالت‌ توزیعی‌ و کیفری‌. در همین‌ جا باید یادآوری‌ کرد که‌ فهرست‌ مفصلی‌ از صفات‌ اخلاقی‌ و انواع‌ تعامل‌های‌ گرم‌ و نامتقارن‌ در نهج¬البلاغه‌ آمده‌ است‌ که‌ علی¬(ع‌)آنها را از صفات‌ و رفتارهای‌ مردم‌ جامعه‌های‌ موفق‌ و ماندگار شمرده‌ است‌ و ضد آنها را عامل‌ انحطاط‌ و نابودی‌ جوامع‌ دانسته‌ است‌؛ صفات‌ و اعمال‌ که‌ در جمع‌¬بندی‌ نهایی‌ یا دریکی‌ از سه‌ مولفه‌ فرهنگی¬- ساختاری‌ بالا قرار می‌گیرند و یا بطور یکسان‌ بر دو یا سه‌ عنصر یاد شده‌ اثر می‌گذارند و آنها را تأمین‌ می‌کنند. مثلاً کمک‌ مالی‌ متواضعانه‌ به‌ تهیدستان‌،که‌ هم‌ الفت‌ و همبستگی‌ را شدت‌ می‌بخشد و هم‌ عدالت‌ توزیعی‌ را فراهم‌ می‌سازد. به‌ نظر می‌رسد می‌توان‌ نظر استخراج‌ شده‌ از نهج¬البلاغه‌ را با تعریف‌ سازمان‌ اجتماعی‌مواجه‌ کرد: یکتاپرستی‌ عنصری‌ فرهنگی‌ است‌ که‌ معنی‌ و جهت‌ تعامل‌ها را مشخص‌می‌کند. الفت‌ و همبستگی‌ عنصر مقوّم‌ در هر گروه‌ و سازمان‌ اجتماعی‌ است‌ و عدالت‌ بهترین‌شکل‌ تنظیم‌ تمایزها است‌ که‌ توافق‌ بر تمایزات‌ را پسندیده‌ و قابل‌ دوام‌ می‌سازد و می‌توان‌ به ‌راحتی‌ درک‌ کرد که‌ محکمات‌ آراء جامعه‌شناسی‌ مؤید نظریه‌ای‌ است‌ که‌ از نهج‌ البلاغه‌ استخراج‌ شده‌ است‌.

کلمات کلیدی

, توحید, همبستگی, عدالت, پایداری جامعه, نهج¬البلاغه
برای دانلود از شناسه و رمز عبور پرتال پویا استفاده کنید.

@inproceedings{paperid:1062046,
author = {صدیق اورعی, غلامرضا},
title = {عوامل پایداری جامعه در نهج البلاغه‌},
booktitle = {سومین کنفرانس بین‌المللی تفکر اجتماعی و جامعه در خاورمیانه و شمال افریقا},
year = {2013},
location = {تهران, ايران},
keywords = {توحید، همبستگی، عدالت، پایداری جامعه، نهج¬البلاغه},
}

[Download]

%0 Conference Proceedings
%T عوامل پایداری جامعه در نهج البلاغه‌
%A صدیق اورعی, غلامرضا
%J سومین کنفرانس بین‌المللی تفکر اجتماعی و جامعه در خاورمیانه و شمال افریقا
%D 2013

[Download]