به منظور بررسی اثرات تفاله گوجه فرنگی و پودر زردچوبه و منبع چربی (روغن سویا، کانولا و پیه حیوانی) بر عملکرد، اجزاء لاشه، فراسنجه های استخوانی جوجه های گوشتی تحت تنش گرمایی، آزمایشی به صورت آزمون فاکتوریل 3x2x2 در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه نوع منبع چربی (روغن سویا، روغن کانولا و پیه حیوانی) و دو سطح پودر زردچوبه ( 0.4 و 0.8 درصد) ودو سطح تفاله گوجه فرنگی ( 3 و 5درصد) در جوجه های در معرض تنش گرمایی اجرا شد. تعداد 504 قطعه جوجه یکروزه سویه راس در 12 تیمار، 3 تکرار ( 36 واحد آزمایشی) و 14 قطعه جوجه در هر تکرار توزیع شد . در دوره تنش گرمایی 29-42 روزگی)، جوجه ها روزانه به مدت 5 ساعت در معرض دمای 33 درجه سانتی گراد قرار گرفتند . در روزهای 28 و 42 ، دو قطعه جوجه از هر تکرار جهت بررسی خصوصیات اجزاء لاشه و فراسنجه های استخوانی کشتار شد.. نتایج نشان داد که روغن کانولا و سطح 5 درصد تفاله گوجه باعث بهبود وزن بدن قبل و بعد از تنش گرمایی گردید. مصرف خوراک و ضریب تبدیل جوجه ها در پایان 28 روزگی در جوجه های تغذیه شاخص تولید و راندمان مصرف انرژی و پروتئین در گروه تغذیه شده با روغن کانولا نسبت به پیه پایین تر بود (P<0.05). شاخص تولید و راندمان مصرف انرژی و پروتیین در گروه تغذیه شده با روغن کانولا نسبت به پیه پیش از اعمال تنش گرمایی افزایش یافت. وزن نسبی بورس قبل از تنش و بورس و طحال در جوجه های تحت تنش تغذیه شده با روغن کانولا نسبت به پیه افزایش یافت (P<0.05). کانولا و پودر زردچوبه و تفاله گوجه وزن نسبی چربی بطنی را کاهش دادند (P>0.05). کانولا و پودر زردچوبه و تفاله گوجه وزن نسبی چربی بطنی را کاهش دادند (P<0.05). درصد خاکستر، کلسیم، طول استخوان، قطر دیافیز و ضخامت دیواره خارجی استخوان جوجه های تغذیه شده با روغن کانولا بهتر از پیه بود. همچنین درصد خاکستر و کلسیم در سطح 0.8 درصد پودر زردچوبه بالاتر بود (P<0.05).در جوجه های تحت تنش اثر متقابل بین روغن و تفاله گوجه برای راندمان مصرف انرژی و پروتئین و شاخص تولید معنی دار شد(P<0.05). بنابراین استفاده از روغن کانولا به همراه سطوح پائین منابع ضداکسیداسیون های آلی زردچوبه و تفاله گوجه به بهبود راندمان تولید و فراسنجه های استخوانی و کاهش چربی بطنی جوجه های گوشتی تحت تنش گرمایی پیشنهاد می شود.

کلمات کلیدی