یولاف وحشی زمستانه یکی از علف‌های‌هرز مهم و مشکل‌ساز مزارع گندم ایران می‌باشد. علف‌کش‌های بازدارنده استیل کوآنزیم آ کربوکسیلاز (ACCase) به طور وسیعی‌ برای کنترل یولاف وحشی در ایران استفاده می‌شوند. این روند باعث بروز مقاومت این علف‌هرز به این گروه از علف‌کش‌ها شده است. به منظور بررسی سطح مقاومت به علف‌کش کلودینافوپ پروپارژیل (EC 8%)، آزمایش دوز-پاسخ با 10 مقدار (از 0 تا 32 برابر مقدار توصیه شده (64 گرم ماده موثره در هکتار)) روی 15 توده یولاف وحشی مقاوم و یک توده حساس جمع‌آوری شده از استان‌های فارس و خوزستان انجام شد. همچنین جهت ارزیابی مکانیسم مقاومت مبتنی بر محل هدف از روش CAPS و dCAPS استفاده شد. بر اساس نتایج آزمایش دوز-پاسخ سطح مقاومت به کلودینافوپ-پروپارژیل در سه توده M2، M3، S4 از فارس و توده R5 از خوزستان بسیار بالا بود. به طوری که این توده‌ها حتی با کاربرد مقدار 32 برابر مقدار توصیه شده نیز کنترل نشدند. شاخص مقاومت در این توده‌ها بر اساس بالاترین شاخص برآورد شده (در توده AN13) بیش از 93/21 بود. سه توده M1، S1 و F3 از فارس نیز مقاومت متوسطی (5-10) به علف کش نشان دادند. بر اساس نتایج آزمایش مولکولی، دو جهش ایزولویسین-۱۷۸۱-لویسین و ایزولویسین-۲۰۴۱-آسپاراژین در توده‌های مقاوم شناسایی شد. ارزیابی نتایج آزمایش دوز-پاسخ و مولکولی نشان داد که در توده‌های M2 و R5 جهش ایزولویسین-۲۰۴۱-آسپاراژین و در توده R5 به همراه شش توده از فارس شامل S1، S2، S3، S4، ES1 و توده AN13 از خوزستان جهش ایزولویسین-۱۷۸۱-لویسین رخ داده است. این اولین گزارش وجود همزمان این دو جهش در یک توده یولاف وحشی در دنیا می‌باشد. نکته قابل توجه این بود که توده‌های M2 و R5 مقاومت بسیار بالایی به کلودینافوپ-پروپارژیل داشتند که با توجه به گزارش‌های موجود، جایگزینی ایزولویسین-۲۰۴۱-آسپاراژین مرتبط با بروز مقاومت سطح بالا به علف‌کش کلودینافوپ-پروپارژیل و احتمالاً علف‌کش‌های دیگر از خانواده فوپ‌ها در یولاف وحشی می‌باشد.

کلمات کلیدی