در راستای پایش پایدار منابع آب، ارزیابی شبکه پایش و ارزیابی کیفیت آبخوان با تجزیه و تحلیل دقیق اطلاعات به دست آمده از مقادیر آلودگی حاصل می شود. از اساسی ترین این تحلیل ها سنجش دقیق پهنه های مستعد خطر و شناسایی ایستگا ه های همگن از نظر شاخص آلودگی است . با شناسایی چاه های همگن از نظر آلودگی به نیترات می توان سبب بهبود شرایط پایش شد. براین اساس در این پژوهش، آبخوان شهر مشهد با دو معیار فاصله اقلیدسی و آنتروپی، خوشه بندی شد. نتایج نشان داد بهترین ساختار خوشه بندی با چهار خوشه همگن حاصل م یشود. با توجه به پراکندگی چاه ها و میانگین گشتاورهای خطی، روش مبتنی بر معیار آنتروپی بر روش فاصله اقلیدسی برتری دارد. همچنین تغییرات نیترات نقش بسزایی را در شناسایی ایستگاه های همگن مبتنی بر آنتروپی ایفا می کند. بنابراین با خوشه بندی مبتنی بر آنتروپی می توان چاه های همگن از نظر تغییرپذیری شاخص آلودگی نیترات را شناسایی کرد که این امر می تواند گامی مهم و موثر در جهت پایش آبخوان مشهد و ارزیابی وضعیت کیفی آن باشد. همچنین در راستای ارزیابی و بهین هسازی شبکه پایش، هر چه شبکه موجود خوشه های کمتری به خود اختصاص دهد، همگنی بیشتری دارد. بنابراین رویکرد بهینه سازی از افزایشی به کاهشی (تعدیل شبکه پایش) توجیه خواهد داشت. در این صورت هزینه های پایش اعم از حفر، تجهیز، نمونه برداری، نگهداری و آنالیز آزمایشگاهی نیز کاهش می یابد.

کلمات کلیدی