معماری را نمی توان به تنهایی به عنوان واقعیتی ملموس و قابل دیدن در نظر گرفت؛ بلکه در کالبد معماری، نظم وترتیبی غیر قابل رؤیت، متافیزیکی و یا آیینی وجود دارد، که توسط فرهنگ اساطیری و از طریق خاطرات شاعرانه و تخیلی ایجاد گردیده است. در حقیقت می توان گفت، خاطرات گذشته ی ما در معماری جای گرفته است. بر همین اساس آرکی تایپ ها یا کهن الگوها، الگوهای اصلی و پایداری هستند که حاصل تجربه ی جمعی بشر در طی هزاران سال بوده و در حافظه ی پنهانِ ناخودآگاه انسان ها با نام ناخودآگاه جمعی ذخیره می گردند. معماری بر اساس کهن الگوها، معماری آرکی تایپی (کهن الگویی) را به وجود می آورد. در این میان نقش قدسی ایوان و تأثیر آرکی تایپی آن در معماری بسیاری از کشورها و به ویژه ایران، قابل بررسی است. پژوهش پیش رو در نظر دارد با جمع آوری داده های پژوهشگران در منابع مختلف و با رویکردی اسنادی و کتابخانه ای، در زمینه ی دستیابی به هدف مورد نظر که تبیین نقش قدسی ایوان، به عنوان عنصری واسطه و در حقیقت پلی بین درون و بیرون، بوده و دارای تاثیر آرکی تایپی است؛ برسد. با فرض این که ایوان به عنوان آرکی تایپ و تجلی گاه گذار قدسی خواهد بود. برای رسیدن به این هدف، در پژوهش ابتدا به تبیین و تعریف آرکی تایپ و کاربرد این اصطلاح می پردازیم، سپس در ادامه، معماری آرکی تایپی و ویژگی های آن را مورد بررسی قرار داده و پس از آن نقش قدسی ایوان و تأثیر آرکی تایپی آن را بیان می کنیم. در این پژوهش سپس با روش توصیفی-تحلیلی اطلاعات به دست آمده را جمع آوری نموده و چنین نتیجه گیری می شود که ایوان به عنوان عنصری واسطه دارای نقش قدسی و تأثیر آرکی تایپی می باشد.

کلمات کلیدی