یکی از رایج ترین موارد مصرف وقف، امور فرهنگی و از جمله وقف کتاب و تجهیزات مورد نیاز و سایر ملزومات کتابخانه ها است. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر جذب وقف فرهنگی در یکی از بزرگترین کتابخانه جهان اسلام یعنی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی شهر مشهد انجام‌ شد. روش پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری داده‌ها، دو پرسشنامه محقق ساخته بر مبنای مطالعات کتابخانه ای بود که یکی برای واقفین و دیگری برای مدیران کتابخانه طراحی شد. جامعه آماری شامل دو گروه است: نخست کلیه واقفین کتابخانه آستان قدس رضوی در فاصله سال‌های 1387 –1392 به تعداد 900 نفر واقف که از طریق فرمول مورگان و با روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 248 نفر انتخاب شدند؛ دوم مدیران بخش¬های خدمات عمومی کتابخانه آستان قدس رضوی که 43 نفر بودند و پرسشنامه به همه آنان داده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که مؤثرترین انگیزه‌های واقفین، انگیزه‌های دینی (رضای خدا، پاداش اخروی)، خدمت به مردم و همنوع و گسترش علم و دانش در جامعه است؛ اما مهم‌ترین موانع وقف، عدم آگاهی جامعه از اهمیت و ضرورت مشارکت در کتابخانه‌ها، نبود فرهنگ وقف در جامعه و تورم موجود در جامعه بودند. در میان راهکارهای جلب وقف در کمک به توسعه کتابخانه، استفاده از رسانه‌های جمعی و تبلیغاتی مانند تلویزیون، آگهی‌نما و بیلبوردها است؛ و مهم‌ترین راهکار رفع موانع نیز تبلیغات و اطلاع‌رسانی و فرهنگ سازی در جامعه شناخته شد.

کلمات کلیدی