نسبت منطقه گرایی و جهانی شدن از مسائلی است که طی سال های اخیر موردتوجه متفکران قرار گرفته است. آسیای مرکزی یکی از مناطق دارای پتانسیل همگرایی منطق های است. فروپاشی ابرقدرت شرق و استقلال کشورهای آسیای مرکزی را می توان به عنوان عصری نوین در این منطقه تلقی کرد که آنها را در معرض فرایندهای جهانی شدن قرار داد. در این میان، ایران با توجه به ارتباطات تاریخی و قرابت جغرافیایی و فرهنگی با جمهوری های آسیای مرکزی، فرصت مناسبی برای توسعۀ روابط با این کشورها به دست آورده است. البته کشورهای دیگر نیز تلاش می کنند نفوذ خود را در آسیای مرکزی گسترش دهند. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که چگونه ایران و جمهوری های آسیای مرکزی می توانند نوعی جامعۀ بین الملل منطقه ای تشکیل دهند؟ فرضیه ای که در پاسخ به این پرسش مطرح می شود این است که ایران و آسیای مرکزی از یک سو با تکیه بر زمینه ها و همگرایی های تاریخی)روابط گماین شافتی( و از سوی دیگر با طراحی روابط کارکردی )گزل شافتی( نوعی جامعۀ بین الملل منطق های را تشکیل می دهند. این فرضیه با استفاده از روش توصیفی تحلیلی مورد آزمون قرار می گیرد. یافته های این پژوهش نشان م یدهد که با توجه به روابط فرهنگی ایران و جمهوری های تازه استقلال یافته که ریشه در تاریخ کهن این کشورها دارد و همچنین افزایش روابط کارکردی ایران و پنج کشور آسیای مرکزی پس از استقلال این جمهوری ها می توان نتیجه گیری کرد که ایران و جمهوری های آسیای مرکزی توانایی بالقوۀ لازم برای تشکیل جامعۀ بین الملل منطقه ای را دارند.

کلمات کلیدی