عنوان : ( توسعه مدل شبه توزیعی برای برآورد بیلان(QDWB)و ارزیابی آن در محدوده مطالعاتی رخ- نیشابور )
نویسندگان: سیدسّجاد رضوی کهنموئی , کامران داوری , بیژن قهرمان , علی نقی ضیائی , عزیزاله ایزدی , کاظم اسحاقیان , مهری شاهدی , فاطمه طالبی حسین آباد ,چکیده
محدود بودن توان منابع آب در کشورمان، حفاظت و بهره برداری بهینه از آن را به منظور تأمین نیازهای آبی آینده گان طلب میکند و دستیابی بـه این اهداف جز با تهیه بیلان منابع آب و ارزیابی پتانسیل آن امکان پذیر نمی باشد. هدف این پژوهش، برآورد پارامترهای بیلان با استفاده از روش توزیعی می باشد. در این راستا پس از بررسی مدلها و روشهای توزیعی موجود، مدل شبه توزیعی )Qausi Distributed Water Balance model(QDWB در محیط برنامه نویسی متلب توسعه داده شد. برای اجرای این مدل لازم است تا داده های مورد نیاز )بارندگی، تبخیر و تعرق پتانسیل، دادههای کاربری و خاک و اطلاعات مرتبط، ضرایب تصحیح رواناب و نفوذ( به صورت توزیعی و در قالب سلولهای 500در 500متر در سطح حوضه تهیه شده و به صورت لایه های جداگانه و به فرم ماتریسی به مدل وارد شود. مدل برای تخمین رواناب و نفوذ عمقی، معادله بیلان آبهای سطحی را حل می کند و نیاز آبیاری را بر اساس تأمین کمبود رطوبت خاک )شرایط مطلوب( تخمین می زند. محدوده مطالعاتی مورد نظر در این تحقیق حوضه آبریز نیشابور- رخ با مساحت 9157کیلومتر مربع است. بررسی روابط میان عوامل بیلان مانند مقایسه بارندگی- تبخیر و تعرق، بارندگی- رواناب، بارندگی– نفوذ حاکی از این مطلب است که مدل به خوبی فرآیندهای هیدرولوژیکی حاکم بر حوضه را درک کرده است. نتایج تبخیر و تعرق مدل توسعه یافته حاضر با نتایج مدل SWAT مقایسه شد که نشان دهنده روند مشابه تغییرات تبخیر و تعرق محاسبه شده توسط هر دو مدل می باشد. بخصوص در سالهـای آبـی -84 ،1381-82 1385-86 ،1383و 1387-88که بارشهای سالانه بیشتر از 300میلیمتر بوده، تبخیر- تعرق برآورد شده در مدل QDWBبسیار نزدیک به مقـادیر برآوردی SWATاست. بطوریکه اختلاف مابین نتایج مدل QDWBو SWATبه ترتیب در سالهای فوق الذکر، 13 ،10 ،3و 21میلی متر می باشد. این امر حاکی از آن است که در سالهای پر بارش، سهم بیشتری از نیاز آبی محصولات از بارش تأمین شده و شرایط واقعی آبیاری مزارع )فواصل زمانی طولانی دو آبیاری( به شرایط اصولی مدیریت آبیاری نزدیک می شود
کلمات کلیدی
, بیلان آب سطحی, حوضه آبریز رخ- نیشابور, کمبود رطوبت خاک, مدل شبه توزیعی@article{paperid:1062572,
author = {رضوی کهنموئی, سیدسّجاد and داوری, کامران and قهرمان, بیژن and ضیائی, علی نقی and عزیزاله ایزدی and کاظم اسحاقیان and شاهدی, مهری and طالبی حسین آباد, فاطمه},
title = {توسعه مدل شبه توزیعی برای برآورد بیلان(QDWB)و ارزیابی آن در محدوده مطالعاتی رخ- نیشابور},
journal = {آب و خاک},
year = {2017},
volume = {30},
number = {6},
month = {February},
issn = {2008-4757},
pages = {1888--1904},
numpages = {16},
keywords = {بیلان آب سطحی، حوضه آبریز رخ- نیشابور، کمبود رطوبت خاک، مدل شبه توزیعی},
}
%0 Journal Article
%T توسعه مدل شبه توزیعی برای برآورد بیلان(QDWB)و ارزیابی آن در محدوده مطالعاتی رخ- نیشابور
%A رضوی کهنموئی, سیدسّجاد
%A داوری, کامران
%A قهرمان, بیژن
%A ضیائی, علی نقی
%A عزیزاله ایزدی
%A کاظم اسحاقیان
%A شاهدی, مهری
%A طالبی حسین آباد, فاطمه
%J آب و خاک
%@ 2008-4757
%D 2017