بهمنظور بررسی اثر تراکم و تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد خرفه آزمایشی در سال زراعی 1390-91در بیرجنـد بـهصـورت کـرتهـای خُردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. چهار سطح تاریخکاشت )15فروردین، 30فروردین، 15اردیبهشت و 30اردیبهشـت( بهعنوان فاکتور اصلی و سه سطح تراکم ) 8/3 ،5/5و 16/6بوته در مترمربع( بهعنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج نشانداد کـه تـأخیر در کاشـت، باعـث کاهش تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن 1000دانه، عملکرد دانه و عملکرد علوفه تَر گردید. اثر تراکم بر تمـامی صـفات ـوردمطالعـه )بهاستثناء وزن 1000دانه( معنیدار بود و افزایش آن باعث کاهش تعداد کپسول در بوته و تعـداد دانـه در کپسـول و افـزایش عملکـرد دانـه، عملکـرد بیولوژیک، شاخص برداشت، عملکرد علوفه تَر و عملکرد علوفه خشک گردید. اثر متقابل تاریخ کاشت و تراکم بر عملکرد بیولوژیک و عملکـرد علوفـه خشک معنیدار بود. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش جهت دستیابی به حداکثر عملکرد دانه میتوان از تاریخ کاشت 15فروردین و تـراکم 16/6 بوته بر مترمربع استفاده نمود

کلمات کلیدی