یکی از محصولات مهم صادراتی کشور پسته (Pistacia vera L.) می باشد که نقش زیادی در صادرات غیر نفتی داشته و سالانه بیش از ۸۰۰ میلیون دلار سودآوری دارد. اما تولید این محصول در مراکز عمده تولید آن با مشکلات زیادی به خصوص در زمینه کارایی و بهره‌وری انرژی رو به رو می‌باشد. در این بررسی تعدادی از تولید‌کنندگان انتخاب و با تکمیل پرسشنامه‌ها اطلاعات اولیه راجع به تولید محصول پسته جمع‌آوری شد. کلیه داده‌ها به میزان‌های معادل انرژی تبدیل و سپس کارایی انرژی محاسبه گردید. نتایج نشان داد که کل انرژی ورودی برای تولید ۱۱۹۴۲۳ مگاژول بر هکتار بود، در حالی که کل انرژی خروجی معادل ۴۰۹۵۰ مگاژول بود. کارآیی مصرف انرژی، بهره‌وری انرژی و انرژی خالص به ترتیب ۳۴/۰، ۰۱۲/۰ کیلوگرم بر مگاژول و ۷۸۴۷۳- مگاژول در هکتار به دست آمدند. همچنین، انرژی الکتریسیته (۴۵ درصد) و سوخت‌های فسیلی (۲۰ درصد) بیشترین سهم در بین انرژیهای ورودی را داشتند و بیشترین تأثیر را بر کاهش کارآیی انرژی گذاشتند. از لحاظ اقتصادی، کل هزینه تولید پسته در هکتار ۵۷۴۶۹۶۰۰ ریال و سود خالص آن ۶۲۵۳۰۴۰۰ ریال بود. بنابراین، با گسترش فعالیت‌های مناسب مدیریت زراعی و بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی می توان کارایی مصرف انرژی را در تولید پسته بهبود داد.

کلمات کلیدی