امروزه تولید محصولات مقرون به صرفه همواره از دغدغههای کشاورزان و مسئولان میباشد. بـر این اساس، لازم به نظر میرسد تـا بتـوان در سیاسـتگـذاریهـای کشـت افـزون بـر هـدفهـای سیاستگذاران، نیازمندیها و هدفهای کشاورزان در کنار یکـدیگر در نظـر گرفتـه شـود. بـر ایـن اساس، در این مطالعه الگوی بهینه کشت محصولات منتخب زراعی استان خراسان رضوی بر اساس مزیت نسبی و با استفاده از روش برنامهریزی خطی فازی چند هدفه تعیـین شـد و در کنـار هـدف کشت محصولات دارای مزیت نسبی، هدفهایی نظیر بیشترین سـود بـرای کشـاورز نیـز در نظـر گرفته شده است. در این مطالعه دادههای مـورد نیـاز در تعیـین مزیـت نسـبی از دادههـای وزارت بازرگانی و سایت سازمان خواروبار جهانی ) (FAOتهیه گردید، همچنین، دادههای مربوط به الگوی کشت از 420پرسشنامه که به صورت تصادفی از بین کشاورزان استان خراسان رضـوی در جهـاد کشاورزی در سال 1391تکمیل شده استفاده شد. نتایج مطالعه نشـان داد کـه محصـولات زراعـی عدس آبی، لوبیا قرمز آبی و ذرت دانهای آبی به دلیل نداشتن مزیت نسبی از الگوی کشت حـذف و محصولات زراعی گندم دیم و آبی، جو آبی، پنبهآبی، جو دیم، نخود دیم، شلتوک ، نخود آبی، عدس دیم و آفتابگردان آبی به دلیل پایین بودن رتبه مزیت نسبی با کمترین سطح زیر کشـت در الگـو قرار گرفتند و محصولات زراعی چغندرقند، گوجهفرنگی آبی، هندوانه آبی، سیبزمینـی آبـی، کلـزا آبی، خیار آبی، پیاز آبی و هندوانه دیم دارای افزایش در سطح زیر کشت نسبت به الگـوی موجـود شدهاند. بنابراین، بر اساس نتایج میتوان پیشنهاد کرد که در تخصیص بهینه منـابع کمیـاب بـویژه آب در تولید محصولات زراعی، افزون بر در نظر گرفتن هدفهای سنتی در الگوهای کشت مرسوم،باید هدف مزیت نسبی را نیز که منجر به تولید محصولات بر اساس نیاز بازار و در نتیجه، افزایش درآمد کشاورزان خواهد شد را نیز در نظر گرفت.

کلمات کلیدی