سنگ‌های آتشفشانی منطقه شاه سلطان علی در جنوب غربی بیرجند و در بخش شرقی بلوک لوت رخنمون دارند. براساس مطالعات پتروگرافی این سنگ‌ها بازالت تا آندزیت بوده و کانی‌های اصلی آنها پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن، هورنبلند، بندرت بیوتیت و الیوین می‌باشد. آپاتیت و زیرکن به عنوان کانی فرعی در این واحدها شناسایی شده است. واحدهای آندزیتی و آندزیت- بازالتی دگرسانی پروپلیتیک ضعیف تا متوسط را نشان می¬دهند. این واحدها متاآلومینوس هستند و در محدوده سنگ‌هایی با ماهیت کالک آلکالن پتاسیم بالا تا شوشونیتی قرار می‌گیرند. طبق داده‌های ژئوشیمیایی، منطقه مورد مطالعه با زون فرورانش شرق ایران (بلوک افغان- بلوک لوت) مرتبط است. بطوریکه از نظر تکتونیکی، واحدهای منطقه در کمان قاره‌ای جای می‌گیرند، همچنین غنی‌شدگی از عناصر LILE مانند K ,Ba ,Sr و Cs نسبت به عناصر HFSE (Nb - Ti و Zr) همراه با آنومالی منفی Nb نشان دهنده تشکیل ماگما در زون فرورانش است. ماگمای تشکیل دهنده آندزیت و آندزیت- بازالت‌های منطقه، براساس نسبت Ta/Yb ,Th/Yb ,Ba/La و Th/Nd از گوشته متاسوماتیسم شده منشأ گرفته و سیال‌های حاصل از فرورانش در غنی‌شدگی گوشته نقش بسزایی داشته‌اند. نسبت (La/Yb)N (90/4 تا 59/10) به همراه الگوی عناصر کمیاب نشان دهنده وجود مقدار جزئی گارنت در منشأ است که الگوسازی‌های انجام شده نشان می‌دهد، ماگمای مولد واحدهای سنگی از ذوب بخشی 5 تا 20 درصد اسپینل گارنت لرزولیت حاصل شده است.

کلمات کلیدی