تنظیم کننده‌های رشد نقش حیاتی در طی مراحل رشد و نموی گیاهان ایفا می‌کنند و کاربرد آنها می‌توانند باعث بهبود و افزایش عملکرد گیاهان شوند. یکی از مهم‌ترین این ترکیبات اسید سالیسیلیک می‌باشد که به منظور بررسی اثر محلول-پاشی اسید سالیسیلیک در مقادیر مختلف، بر عملکرد و متابولیت‌های ثانویه کاکوتی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در زمان با سه تکرار در سال زراعی 94-93 در مزرعه دانشکده کشاورزی شیروان و آزمایشگاه دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایشی شامل زمان های مختلف محلول پاشی اسیدسالیسیلیک در سه زمان (آغاز رشد رویشی، در حین رشد رویشی و در زمان گلدهی) به عنوان فاکتور اصلی و غلظت های مختلف اسید سالیسیلیک در چهار سطح (2-10، 4-10 و6-10 مولار و صفر (شاهد)) به عنوان فاکتور فرعی بودند. صفات مورد بررسی در این آزمایش شامل وزن تر و خشک، ارتفاع بوته، درصد و عملکرد اسانس و محتوای فنولیک کل و فلاونوئیدها بودند. اثر متقابل اسیدسالیسیلیک و زمان محلول‌پاشی بر وزن تر و خشک، ارتفاع بوته، میزان فنولیک کل و فلاونوئیدهای کل در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. نتایج نشان دادکه بیشترین وزن تر (7/264 گرم بر متر مربع) و خشک (1/93 گرم بر متر مربع) در تیمار 2-10 مولار اسیدسالیسیلیک در زمان محلول پاشی در حین رشد رویشی و کمترین مقدار آن در تیمار شاهد در زمان گلدهی بدست آمد. بیشترین ارتفاع بوته (29 سانتی متر) مربوط به تیمار 2-10 مولار اسیدسالیسیلیک و در حین رشد رویشی و کمترین مقدار آن (2/23 سانتی متر) مربوط به تیمار شاهد در زمان گلدهی بود. بیشترین مقدار فنولیک کل (5/0 میلی گرم معادل گالیک اسید در گرم وزن خشک) در تیمار 2-10 مولار اسیدسالیسیلیک در آغاز رشد رویشی و کمترین مقدار آن (24/0 میلی گرم معادل گالیک اسید در گرم وزن خشک) در تیمار 2-10 مول اسیدسالیسیلیک در زمان گلدهی مشاهده شد. بیشترین میزان فلاونوئید (31/0 میلی گرم معادل کوئرسیتین در گرم وزن خشک) را تیمار 4-10 مولار اسیدسالیسیلیک در حین رشد رویشی و کمترین میزان (17/0 میلی گرم معادل کوئرسیتین در گرم وزن خشک) را تیمار 6-10 مول اسیدسالیسیلیک در آغاز رشد رویشی به خود اختصاص دادند. بیشترین درصد اسانس (66/1 درصد) مربوط به غلظت 2-10مولار ودر زمان گلدهی و کمترین میزان آن (33/0 درصد) مربوط به شاهد (صفر) و در حین رشد رویشی بود. همچنین نتایج مقایسه میانگین داده ها نشان داد که بالاترین عملکرد اسانس (142/1 میلی گرم در متر مربع) در حین رشد رویشی ودر غلظت 2-10 مولار اسیدسالیسیلیک و کمترین میزان آن (221/0 میلی گرم در متر مربع) در زمان گلدهی و در تیمار شاهد مشاهده گردید. در مجموع می‌توان اظهار نمود که به منظور دستیابی به بالاترین میزان عملکرد اسانس، میزان فنولیک کل و فلاونوئید کل محلول پاشی غلظت اسیدسالیسیلیک 2-10 مولار درحین رشد رویشی مناسب ترمی‌باشد.

کلمات کلیدی