کانسار طلا- مس کوه زر در 100 کیلومتری جنوب شرق شهرستان دامغان قرار دارد. این محدوده از لحاظ ساختاری بخشی از کمربند ماگمایی البرز (AMA) محسوب می¬گردد. قدیمی¬ترین واحدهای سنگی در محدوده فیروزه-قیچی شامل سینوگرانیت و تورمالین بیوتیت گرانودیوریت می¬شود. این واحدها مورد نفوذ استوک¬های کوارتز مونزونیت پورفیری قرار گرفته¬¬اند. پیروکسن دیوریت پورفیری و هورنبلند دیوریت پورفیری جوانتر از کلیه واحدهای سنگی ذکر شده هستند. آن¬ها تحت نفوذ دایک¬های سینوگرانیتی و مونزوگرانیتی قرار گرفته¬اند. کلیه واحدها تحت تاثیر دگرسانی-های QSP، پروپلیتیک، آرژیلیک و سیلیسی- تورمالینی قرار گرفته¬اند. مطالعات کانی¬شناسی صورت گرفته نشان می-دهد که هفت گروه اصلی رگچه شامل نوع I:کوارتز-پیریت-کالکوپیریت-تورمالین، نوع II:کوارتز-کلریت-پیریت-تورمالین، نوعIII :کوارتز-پیریت، نوعIV:کوارتز-پیریت-کالکوپیریت، نوع V: کوارتز-تورمالین-پیریت، نوع VI:تورمالین-پیریت و نوع VII:پیریت-کالکوپیریت-کلریت-تورمالین در منطقه وجود دارد. همچنین پتروگرافی سیالات درگیر نشان می¬دهد که در کانسار کوه زر، غالب سیالات درگیر اولیه از نوع دو فازیLV و تک فازی L غنی از مایع می¬باشند. مطالعات دماسنجی نشان می¬دهد که محدوده دمای همگن¬شدگی و شوری برای سیالات درگیر رگچه نوع I از428 تا 486 Cºو 4/14 تا 7/16 Wt.%NaCl ، سیالات درگیر رگچه نوع II از 436 تا 500 Cº و 5/22 تا 23 Wt.%NaCl ، سیالات درگیر رگچه نوع III 367 تا 479 Cº و 3/15 تا 5/23 Wt.%NaCl ، سیالات درگیر رگچه نوع IV از 363 تا 407 Cº و 1/16 تا 4/17 Wt.%NaCl و سیالات درگیر رگچه نوع V از 421 تا 516 Cº و 2/20 تا 4/21 Wt.%NaCl می¬باشد. مطالعات سیالات درگیر نشان می¬دهد که دو نوع سیال ماگمایی با دمای یکسان اما شوری مختلف در تشکیل کانسار نقش داشته¬اند. همچنین پدیده جوشش منجر به ته نشست فلزات، ناپایداری کمپلکس¬ها و تشکیل کانی¬سازی در کانسار کوه زر شده است. دمای بالا و شوری متوسط سیالات درگیر، تنوع دگرسانی¬ها و گسترش آن و انواع کانی¬سازی، مشابه کانسارهای مس پورفیری می¬باشد.

کلمات کلیدی