آلاینده‌های هیدروکربنی و نفتی به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع آلاینده خاک به شمار می‌روند. طراحی روش‌های پاک‌سازی مناطق آلوده شده به این آلاینده‌ها نیازمند آشنایی با رفتار و پیش‌بینی نحوه انتشار آن‌ها است. در این مطالعه، با یک مدل عددی بر پایه المان محدود و با استفاده از برنامه‌های SEEP/W وCTRAN/W تغییرات روند انتشار آلاینده هیدروکربنی برای انواع خاک‌ها در شرایط غیراشباع مورد بررسی قرار گرفته است. بر پایه نتایج مدل آزمایشگاهی، نشان داده شد که روش عددی مورد استفاده از دقت کافی در پیش‌بینی نحوه انتشار آلاینده‌ در خاک‌های غیراشباع برخوردار است. نتایج بدست آمده از آنالیز عددی نشان می‌دهد سرعت انتشار آلودگی در عمق خاک‌ها با ریزدانه تر شدن خاک کاهش قابل ملاحظه ای می‌یابد. ضمنا الگوی اصلی انتشار آلودگی در خاک درشت‌دانه به صورت نفوذ در عمق و در خاک ریزدانه گسترش طولی در خاک می باشد. همچنین با افزایش تراز آب زیر زمینی عمق نفوذ آلاینده در خاک ماسه‌ای کاهش می‌یابد در حالیکه در محدوده عمق آب مورد بررسی، تاثیر قابل ملاحظه ای بر خاک ریزدانه ندارد. در ادامه دو روش برای مهار آلودگی و جلوگیری از ورود آن به منابع آب زیرزمینی مورد ارزیابی قرار گرفت. بر پایه آنالیز عددی مشخص گردید استفاده از دیواره‌هایی با مصالح نفوذپذیرتر نسبت به خاک محل در زیر منبع آلاینده، از لحاظ کاربردی مناسب و از لحاظ اقتصادی توجیه‌پذیر است.

کلمات کلیدی