خیار دریایی، یکی از مهمترین انواع خارپوستان، متعلق به رده خیار سانان می باشد. خیار دریایی دارای ارزش اقتصادی بالایی بوده و از قدیم در شرق آسیا به صورت سنتی برای معالجه ضعف،ناتوانی جنسی، ناتوانی در اثر پیری، یبوست ناشی از خشکی روده، بی اختیاری ادراری،آسم،فشار خون بالا، روماتیسم و آنمی استفاده می گردیده است. برخی از فعالیت های بیولوژیکی شناخته شده آن ها شامل اثرات ضد سرطانی، ضد انعقاد، ضد فشار خون، ضد التهاب، ضد میکروبی،آنتی اکسیدانی، ضد تصلب شرائین، ضد توموری و تسریع در بهبود زخم می باشد. حضور ترکیباتی چون ساپونین ها،کندرویتین سولفات،گلوکز آمینو گلیکان، پلی ساکارید های سولفاته،گلیکوپروتئین،گلیکواسفنگولیپیدها و اسید های چرب ضروری، منشاء وجود چنین خواص زیستی در آن ها است. ساپونین ها که به منظور سازگاری با شرایط محیطی تولید میگردند؛به عنوان متابولیت های ثانویه عمده این خانواده شناخته می شوند(متابولیت های ثانویه مانند متابولیت های اولیه برای ادامه حیات ضروری نیستند؛ اما در مسیر تکاملی برای ادامه بقا از متابولیت ها اولیه مشتق شده اند. در واقع این متابولیت ها همان سلاح شیمیایی می باشند که برخی از جانداران دریازی برای بقا از آن استفاده می کنند) . این ترکیبات فعال دارای خواص زیستی متفاوتی نظیر همولیزکنندگی، ضدتوموری، ضد التهابی، ضد باکتری ، ضد ویروسی می باشند. توکسین های به دست آمده از خیار دریایی، دارای خواص ضد ویروسی، ضد تومور، ضد سرطان و ضد بارداری هسنند. خیار دریایی به دلیل درصد بالای پروتئین و عدم وجود کلسترول، در زمره مواد غذایی نیرو بخش قرار می گیرد. به طور کلی، از خیارهای دریایی نه تنها به عنوان ارزش دارویی، بلکه در مسائل اقتصادی و اشتغال زایی با برنامه ریزی دقیق وصحیح میتوان استفاده کرد.

کلمات کلیدی