وقوع پدیدهی فرونشست سطح زمین طی سالهای اخیر در بخشهای وسیعی از ایران و از جمله در مناطقی از دشت مشهد به مرحلهی بحرانی رسیده است. مطالعات زمین شناسی و ژئوتکنیکی در این منطقه به همراه ارزیابی دادههای GPS ، ترازیابی و نیز استفاده از تکنیکهای تداخل سنجی راداری حاکی از فرونشست قابل توجه در دشت مشهد و به خصوص در شمال غرب این منطقه دارد. علاوه بر این، بررسی دادههای چاههای پیزومتری نشان داده است که در مناطقی از دشت مشهد که فرونشست رخ داده است، سطح آب زیرزمینی نیز پایین رفته است. بنابراین، در این مقاله ضمن بررسی تحقیقاتی که تاکنون روی فرونشست مشهد کار شده است، تاریخچهی فرونشست ناشی از آب زیرزمینی به عنوان علت اصلی این پدیده در مشهد نیز آورده شده است و مورد بحث قرار گرفته است. بیشترین مقدار نشست در دشت مشهد بنا بر تحقیقات پیشین در حدود 22 سانتیمتر در سال بیان شده است. همچنین مقدار فرونشست زمین برای هر ده متر افت سطح آب بین یک تا 25 سانتیمتر متغیر است که دامنهی این تغییرات به ضخامت و تراکم پذیری لایه ها، طول زمان بارگذاری ، درجه و نوع تنش بستگی دارد. بررسی نتایج نشان میدهد که فرونشست در دشت مشهد متوقف نشده است و ادامه یافتن این روند میتواند پیامدهای جبران ناپذیر جانی و مالی به همراه داشته باشد.

کلمات کلیدی