عنوان : ( تخمین خصوصیات رطوبتی خاک در مقیاس حوضه آبریز، به عنوان متغیرهای ورودی مدل سازی هیدرولوژیکی با استفاده از نقشه های کوچک مقیاس خاکشناسی )
نویسندگان: سعید امامی فر , کامران داوری , حسین انصاری , بیژن قهرمان , سیدمحمود حسینی , محسن ناصری ,
Full Textچکیده
یکی از اطلاعات بسیار مهم، به عنوان ورودی در مدل سازی فرایندهای هیدرولوژیکی، اطلاعات مربوط به خصوصیات رطوبتی خاک و بخصوص کل نگهداشت قابل دسترس در سطح حوضه آبریز، میباشد. این پژوهش با هدف ارائه روشی برای تخمین نسبی این کمیتها می باشد. بر این اساس در ابتدا تحقیق، تعیین و استخراج کلاسهای بافت خاک روش ،USDAاز روی نقشه ملی خاکشناسی ایران که دارای کلاس بافت خاک به روش کمیسیون انجمن اروپا ()CEC7 است « این روش « »CECدارای 6کلاس بافتی با کدهای 0تا 5می باشد»، صورت گرفت. در ادامه از این کلاسهای بافت (کلاسهای بافت روش )USDAبرای تخمین و در نتیجه تهیه نقشه مقادیر گنجایش زراعی و نقطه پژمردگی (برای سراسر کشور) استفاده شده است. در این راستا نتایج نشان داد که در حالت کلی متوسط دامنه تغییرات رطوبتی خاک در کلاسهای بافت به روش ، CECبرای نقطه پژمردگی دائم بیش از مقادیر گنجایش زراعی است، بطوریکه این تغییرات برای نقطه پژمردگی دائم از متوسط 6/77تا 00/9و برای مقادیر گنجایش زراعی از 6/00تا 9/0درصد، دارای تغییرات می باشد. همچنین در این تحقیق منطبق بر نظر کارشناسی و بهره گیری از منابع علمی اقدام به بررسی اثر متقابل بین تاثیر کاربری اراضی و شیب حوضه در جهت تخمین اطلاعات و در نتیجه نقشه عمق موثر نگهداشت رطوبتی لایه سطحی خاک گردید. در این راستا به منظور ارزیابی کاربردی بودن و بررسی میزان تطابق رویکرد مورد نظر با فیزیک حاکم بر حوضه های آبریز، اقدام به بهره گیری از آن (نقشه عمق موثر لایه سطحی نگهداشت رطوبتی خاک) به همراه نقشه های خصوصیات رطوبتی گنجایش زراعی و نقطه پژمردگی دائم که از نقشه ملی خاکشناسی (مرحله اول تحقیق) حاصل شده بود، در جهت برآورد و تهیه نقشه کل رطوبت قابل دسترس در محدوده های مطالعاتی رخ، نیشابور، عطائیه، قلعه میدان و سبزوار به عنوان مناطق موردی انتخابی جهت مطالعه، بهره گرفته شد. نتایج بدست آمده نشان دهنده این است که نقشه حاصله متناسب با فیزیک حاکم بر محدوده های مورد مطالعه در جهت رسیدن به کل رطوبت قابل دسترس می باشد و نقش اثر متقابل شیب حوضه، کاربری اراضی موجود در آن، و همچنین تاثیر میزان رطوبت گنجایش زراعی و نقطه پژمردگی دائم که از نقشه خاکشناسی استخراج شده بود، بر میزان کل رطوبت قابل دسترس بخوبی مشهود است. بر این اساس با توجه به یکپارچه و جامع بودن نقشه خصوصیات رطوبتی (گنجایش زراعی و پژمردگی دائم) برای کل کشور، این مقادیر میتواند به عنوان یک دامنه اولیه از این خصوصیات به همراه رویکرد ارائه شده در برآورد عمق موثر نگهداشت رطوبتی لایه سطحی خاک، در مدل سازیهای هیدرولوژیکی بخصوص آگاهی یافتن از مقدار کمی پدیده نفوذ، توان نگهداشت رطوبتی قابل دسترس برای لایه سطحی خاک، برآورد مولفه های بیلان و ..در راستای جلوگیری از تخریب اراضی و مدیریت منابع خاک و آب، مورد استفاده قرار بگیرد
کلمات کلیدی
, بافت خاک, کل رطوبت قابل دسترس, نقشه خاکشناسی, نظره خبره
@article{paperid:1064791,
author = {امامی فر, سعید and داوری, کامران and انصاری, حسین and قهرمان, بیژن and حسینی, سیدمحمود and محسن ناصری},
title = {تخمین خصوصیات رطوبتی خاک در مقیاس حوضه آبریز، به عنوان متغیرهای ورودی مدل سازی هیدرولوژیکی با استفاده از نقشه های کوچک مقیاس خاکشناسی},
journal = {مهندسی آبیاری و آب ایران},
year = {2016},
volume = {6},
number = {23},
month = {July},
issn = {2251-7359},
pages = {49--65},
numpages = {16},
keywords = {بافت خاک، کل رطوبت قابل دسترس، نقشه خاکشناسی، نظره خبره},
}
%0 Journal Article
%T تخمین خصوصیات رطوبتی خاک در مقیاس حوضه آبریز، به عنوان متغیرهای ورودی مدل سازی هیدرولوژیکی با استفاده از نقشه های کوچک مقیاس خاکشناسی
%A امامی فر, سعید
%A داوری, کامران
%A انصاری, حسین
%A قهرمان, بیژن
%A حسینی, سیدمحمود
%A محسن ناصری
%J مهندسی آبیاری و آب ایران
%@ 2251-7359
%D 2016
