سئوال اصلی این مقاله این است که ریشه های ناواقع گرایی و نسبیگرایـی پرسپکتیویسـم در علوم اجتماعی را در کجا باید جستجو کرد، زیرا چنانچه از پیشینه و تاریخ علوم اجتماعی بر میآید، این علوم فرزند روشنگریاند که در نتیجه انتظار مـیرفـت در همسـویی بـا اصـول و معتقدات روشنگری مانند عقلانیت و امکان پذیری شناخت قرار داشته باشند. علاوه بر عوامـل تعیین کننده متعددی کـه بـر گـرایش علـوم اجتمـاعی بعـد از دهـه پنجـاه (قرن بیسـتم ) بـه نسبیگرایی نقش داشته اند، نباید از نقش تعیین کننده مبانی انسان شناختی پرسپکتیویسـم کـه در هرمنوتیک ، اگزیستانسیالیسم ، جامعه شناسی معرفت و... ظهور یافته ، چشم پوشی نمود. دیدگاه های پرسپکتیویستی عموما برخلاف دیدگاه مرسوم پیش از خود که میپنداشتند انسـان موجودی است با ویژگیهای خاص از جمله عقلانیت که ویژگی هر فرد بشری اسـت ، فـرض میکند که انسان موجودی سیال و وابسته بـه اوضـاع و احـوال تـاریخی، اجتمـاعی فرهنگـی مشخصی است که با دیگر افراد انسانی و در خوش بینانه ترین حالت با دیگر اجتماعات بشری، هیچ وجه تشابهی ندارد. پرسپکتیویسم ، عینیت معرفت در علوم اجتماعی را نقـادی مـیکنـد، زیرا مفاهمه ، گفتگو و داوری میان آراء و دیدگاه ها را ناممکن مـیدانـد و عقلانیـت متـداول را نفی میکند، به همین جهت از دیدگاهی ناواقع گرایانه در فلسفه ، علوم اجتماعی و فلسفه دیـن دفاع میکند که تهدید مهمی علیه واقع گرایی در علوم انسانی محسوب میشود. امکان زبان در انسان ها، کارآمدی آموزش و اصل همانندی، استدلال هایی نسـبتا خـوب بـرای اذعان به طبیعتی مشترک در وجود انسان ها است که نتیجه باور به پذیرش طبیعـت مشـترک انسانی، امکان شناخت در علوم اجتماعی خواهد بود.

کلمات کلیدی