فرآیند تربیت نیاز به استقامت مربّی و متربّی دارد و داستان یوسف (ع) الگوی نیکویی برای تربیت در سطح تمدّن و ماقبل تمدّن و نیز در نظام خویشاوندی و نظام‌های اجتماعی ارائه می‏کند. مقاله‌ی حاضر درصدد کشف چگونگی در هم شکستن عصبیّت در خاندان پیامبرانه‌ی بدوی کنعان و اصلاح و سوق دادن نظام‌های اجتماعی متمدّن مصر باستان در عهد هیکسوس‌ها به توحید با استقامت دو پیامبر اسرائیلی است. شیوه‌ی بررسی در این مقاله، توصیفی- تحلیلی با تکیه‌بر قرآن کریم، احادیث شریف و قوامیس اللّغه است؛ در این جستار پس از بررسی لغت شناسانه‌ی واژگان کلیدی مقاله، در سه سطح اعتقادی، اخلاقی و رفتاری، رابطه‌ی آن‏ها با زندگی بشر، چگونگی استقامت حضرات یعقوب و یوسف (علیهماالسلام)، توصیف و تبیین خواهد شد. برآیند این تحقیق آن است که پیامبری، تکلیف، تربیت و رشد، پیوندی استوار و ناگسستنی با استقامت دارند و استقامت معادل استواء و اعتدال در وفاء به پیمان الهی و پیمودن صراط مستقیم عبودیّت است و بر همین بنیاد، در پادشاهی هیکسوس، فرایندی از کنعان آغاز شد که طیّ آن، یک خاندان بادیه‌نشین پیامبرانه و دولت عملیقی هیکسوس، هر دو سامی نژاد در مصر متمدّن مشرک، تربیت توحیدی شدند و با اصلاحات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در دوره‌ی قحطی 7 ساله زمینه‌ی تکوین بنی‌اسرائیل فراهم شد.

کلمات کلیدی