در مباحث جدید توسعه پایدار، تأکید عمده بر توسعه انسانی است که این مهم جز از راه سیاست گذاری های مبتنی بر مباحث مربوط به تخصیص کارآمدتر منابع که خود از مباحث عمده عدالت اجتماعی است امکان پذیر نیست. از جمله سیاست‌های دولت در تحقق این امر طرح هدفمندی یارانه ها است. با توجه به اینکه مبنای این طرح، حمایت از اقشار آسیب پذیر و بهبود کیفیت زندگی آنها است، مطالعه حاضر به تحلیل تغییرات کیفیت زندگی روستائیان بعد از اجرای مرحله اول طرح هدفمندی یارانه ها می پردازد. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی و طرح تحقیق شبه پانل است. واحد تحلیل 245 خانوار روستایی در روستاهای مورد بررسی در بخش احمدآباد شهرستان مشهد است. مطالعه حاضر کیفیت زندگی خانوارهای روستایی را درسه بعد اقتصادی و اجتماعی و کالبدی- محیطی با 18 متغیر و 62 شاخص در دو مقطع زمانی قبل و بعد از طرح هدفمندی در طیف لیکرت مورد بررسی قرار داد. روایی پرسشنامه به وسیله تحلیل عاملی تأییدی 0.87, sig≤0.05) ≤(Kaiser-Meyer تایید گردید و پایایی آن به وسیله آلفای کرونباخ 0.87 مطلوب تشخیص داده شد. نتایج حاصل از آزمون‌ Paired Samples Test نشان می دهد که میانگین کیفیت زندگی خانوارهای روستایی در بعد اجتماعی از 3.17 به 2.69 و در بعد اقتصادی از 2.79 به 2.45 و در بعد محیطی کالبدی از 3.06 به 2.84 و در سازه کیفیت زندگی از 3 به 2.54 در بعد از اجرای طرح هدفمندی کاهش یافته است در واقع طرح هدفمندی یارانه ها نتوانسته است در بهبود کیفیت زندگی خانوارهای روستایی موثر واقع گردد. اگر چه میانگین کیفیت زندگی در ابعاد مورد بررسی قبل از طرح هدفمندی پائین تر از حد متوسط ارزیابی شده است اما نتایج نشان می دهد بعد از اجرای طرح هدفمندی میانگین کیفیت زندگی و ابعاد آن نسبت به قبل از اجرای طرح هدفمندی نامطلوبتر گردیده است. در راستای تحقق عدالت و افزایش کارایی طرح پیشنهاد می گردد یارانه های هدفمند به نفع فقرا که عمدتا ساکن در نواحی روستایی هستند، به همراه حمایت های اجتماعی گسترده، جایگزین پرداخت یارانه همگانی شود.

کلمات کلیدی