سنگهای قیمتی محصول شرایط موقت زمین شناسی و محیط میباشند. که ترکیبی از ماگماتیسم، دگرگونی و رسوب زمینه ایجاد آنها را فراهم کردهاند. نیروهای دگرگونی و فرسایش، این سنگها را در سطح در دسترس انسان به ارمغان آوردهاند. مصرف بشریت از این مواد معدنی گرانبها و ابزار برای استخراج آنها از لیتوسفر فوق العاده در زمانهای اخیر به دلایل مختلف افزایش یافته است و ابزار جدیدی جایگزین آلات قبلی شدهاند و بدون توجه به توان محیط دست به بهره برداری غارتگرانه زده اند که تخریب های زیست محیطی زیادی را به بار آورده است. در حالیکه استخراج، تجارت ، و مصرف سنگ های قیمتی تحت تاثیر محیط زیست طبیعی است که ما را به طور مستقیم احاطه کرده است و انسان به شکل های متعدد از آنها سود میجوید. بدین منظور پژوهش حاضر به بررسی روش های بهره برداری از معادن فیروزه به منظور استخراج فیروزه و تاثیر این روشها بر محیط در گذشته و حال در دو روستای معدن علیا و سفلی دهستان فیروزه، شهرستان فیروزه پرداخته است. جامعه آماری شامل معدن کاران بازنشسته معدن فیروزه میباشند. حجم جامعه نمونه 9 نفر از شاغلین و بازنشستگان با سنین بالا و تجربه زیاد در این حرفه است که با استفاده از روش کیفی و گلوله برفی و نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. روش گردآوری دادهها؛ میدانی و با استفاده از ابزار مصاحبه آزاد میباشد. روش تحلیل اطلاعات از طریق مرتب و منظم کردن اطلاعات و کدگذاری و مقایسه آثار روشهای بهره برداری بومی و جدید انجام گرفته است. نتایج بیانگر آن است که روشهای بهره برداری بومی علیرغم سختی فوق العاده زیاد هم در زمینه حفظ محیط زیست و هم در زمینه جلوگیری از آسیب و نرم شدن سنگ ها و بهره برداری با کیفیت بهتر قابلیت بیشتری را از خود نشان داده اند. با توجه به این مسائل و مشکلات روشهای امروزی در معدن، بسیاری از مسائل در ارتباط با جهان معدن را می توان با طراحی معقول چارچوب مدیریت منابع و برنامه ریزی و مدیریت موثر چارچوب پایدار در سنگ قیمتی، وارد کردن تجهیزات و فناوریهای روز و جهانی سازی دانش بومی کاهش داد که علاوه بر افزایش کیفیت محصول تولیدشده، میزان پرتی و باطله معادن را کاهش میدهد و زمینه حفظ محیط و توسعه پایدار منطقه را فراهم میکند.

کلمات کلیدی