در پژوهش حاضر سعی داریم، دروغ را به عنوان یک کنش گفتار از منظر زبان‌شناسی مورد بررسی قرار دهیم تا مؤلفه‌های معنایی آن را تعیین کرده و مشخص کنیم که مفهوم «دروغ» در زبان فارسی و از دیدگاه سخنوران فارسی‌زبانتا چه میزان با مفهوم دروغ که از سوی کلمن و کی مطرح شده است، مطابقت دارد. به بیان دیگر، هدف اصلی این پژوهش، تعیین نمونه‌ی اعلای دروغ در زبان فارسی است.به منظور گردآوری داده‌های مورد نظر از پرسشنامه ی کلمن و کی۱ که شامل ۱۳ موقعیت مختلف بود، استفاده شده است. این پرسشنامه‌ در نیم‌سال دوم تحصیلی ۹۵ـ۱۳۹۴ به ۲۸۰ دانشجوی دانشکده‌ی ادبیات ارائه گردید. جامعه‌ی آماری پژوهش حاضر را ۲۸۰ دختر و پسر (۱۹۰دختر و ۹۰پسر) دانشجو که مشغول تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد و در۸ رشته‌ی تحصیلی مختلف هستند، تشکیل می‌دهد که به صورت داوطلبانه و بر اساس جدول تعمیم پذیری مورگان انتخاب شدند و در بازه ی زمانی ۲۰ –۱۵ دقیقه به پاسخگویی پرسشنامه ی مورد نظر پرداختند. به منظور تحلیل داده ها از نرم افزار اس پی اس اس نسخه ۲۲ بهره گرفته شده است و نتایج حاصل از بررسی ها نشان می دهد که نمونه‌ی اعلای دروغ در زبان فارسی دارای سه مؤلفه است. مؤلفه‌ی بیان خبر، مؤلفه‌ی کذب بودن خبر و مؤلفه‌ی قصد فریب داشتن که این مؤلفه‌ها مطابق با مؤلفه‌های مطرح شده در نظریه ی کلمن و کی بود.

کلمات کلیدی