این پژوهش جهت شناسایی ساختارهای شیمیایی و بیوشیمیایی روغن بذر بالنگو شیرازی (Lallemantia royleana) و بررسی تغییرات این صفات تحت شرایط پیری تسریع شده با مدت زمان 24، 48 و 72 ساعت با رطوبت نسبی 100 درصد و دمای 41 درجه سانتی‌گراد در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی بررسی شد. نتایج نشان داد بذر این گیاه دارویی دارای 26/19 درصد روغن است. پروفایل اسیدهای چرب روغن شامل 71/90 درصد اسیدهای چرب غیراشباع در مقابل 29/9 درصد اسیدهای چرب اشباع بود که اسید لینولنیک (C18:3)، اسید اولئیک (C18:1) و اسید پالمتیک (C16:0) به ترتیب مهمترین اسید چرب چند غیر اشباع، تک غیر اشباع و اسید چرب اشباع روغن بودند. آنتی اکسیدان‌های بذر بالنگو شیرازی شامل 8/427 پی‌پی‌ام توکوفرول و210 میلی‌گرم پلی‌فنل بود. شرایط پیری تسریع شده محتوای روغن بذر را تا 2/15 درصد کاهش داد همچنین بطور نسبی باعث افزایش اسیدهای چرب اشباع در مقابل اسیدهای چرب غیراشباع گردید. اوج اکسیداسیون و تولید پراکسید بین شاهد و تیمار پیری تسریع شده 24 ساعت رخ داد. حداکثر مقاومت روغن (رنسیمت) در تیمار پیری تسریع شده 72 ساعت تا 5/1 برابر کاهش پیدا کرد. نتایج نشان داد آزمون‌های جوانه‌زنی تحت تاثیر پیری تسریع شده به صورت خطی کاهش پیدا کرد. ارزش جوانه‌زنی در شاهد به ترتیب 6/1، 5/2 و 8/4 برابر بیشتر از سایر تیمارها بود. دستاوردهای این تحقیق نشان داد اکسیداتیو آنزیمی علاوه بر افزایش سرعت زوال، می‌تواند باعث تغییر ماهیت شیمیایی و بیوشیمیایی ترکیبات ذخیره‌ای بذر بالنگو شیرازی گردد.

کلمات کلیدی