خاک‌ها بر اساس منشا مواد مادری به دو گروه خاک‌های درجا و انتقال یافته یا رسوبی تقسیم می‌شوند. خاک‌های درجا از هوادیدگی درجای سنگ‌ها و خاک‌های انتقال یافته بر روی موادی منتقل شده توسط باد، آب یا یخچال‌ها تشکیل می‌شوند (فتیوس، 2004). سنگ‌های آذرین (درونی و بیرونی)، رسوبی و دگرگونی سه گروه اصلی مواد مادری هستند که اگر به صورت درجا هوادیده شوند باعث تشکیل خاک‌های درجا می‌شوند. بیشتر مطالعات انجام شده درباره‌ی خاک‌های درجا، بر خاک‌های تشکیل شده از مواد مادری آذرین تمرکز پیدا کرده‌اند (کوییمان و هم‌کاران، 2005؛ اولی‌ولیف، 2002؛ لومب، 1961). خصوصیات و ترکیب شیمیایی ماده مادری نقش مهمی در تعیین مشخصات خاک، به‌خصوص در مراحل اولیه تشکیل خاک، ایفا می‌کند. خاک‌های تشکیل شده روی مواد مادری متفاوت به دلیل اختلاف کانی‌های موجود در ساختار سنگ‌ها و اختلاف مقاومت آن‌ها مشخصات فیزیکی، شیمیایی و مینرالوژیکی متفاوت خواهند داشت (بویل و هم‌کاران، 2003). افیولیت‌، نام عمومی برای مجموعه‌ای سنگ‌ها اولترابازیک است که از پوسته اقیانوسی منشا می‌گیرند. پهنه‌های افیولیتی سطح کمی از قاره‌ها را پوشانده‌اند. ‌بیشتر مطالعات انجام شده بر روی این نوع از مواد مادری در مناطق مرطوب بوده است. در ایران نواحی افیولیتی محدود هستند و اطلاعات از خاک‌های تشکیل شده بر روی آنها اندک است. هدف از این مطالعه بررسی خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی خاک‌های تشکیل شده در ناحیه افیولیتی سبزوار بود.

کلمات کلیدی