عنوان : ( پراکنش گیاه هرز علف پشمکی (Bromus tectorum L.) و سایر گیاهان هرز مهم هم خانواده آن در مزارع گندم (Triticum aestivum L.) غرب و شمال شرق ایران )
نویسندگان: احسان اله زیدعلی , رضا قربانی , مهدی پارسا , قربانعلی اسدی ,
دانلود فایل برای اعضای دانشگاهبر اساس تصمیم نویسنده مقاله دسترسی به متن کامل برای اعضای غیر دانشگاه ممکن نیست
چکیده
علف پشمکی (Bromus tectorum L.) یکی از مهمترین گیاهان هرز مشکل ساز به ویژه در مزارع گندم (Triticum aestivum L.) و جو (Hordeum vulgare L.) زمستانه به شمار می رود. از این رو، وضعیت پراکنش این گیاه هرز به روش نمونه گیری تصادفی در ۴۰ مزرعه از مزارع گندم آبی شهرستان خرم آباد، ۲۷ مزرعه در مشهد و ۲۸ مزرعه در نیشابور در سال ۱۳۹۱ مورد بررسی قرار گرفت. فاکتورهای مربوط به فراوانی نسبی، غنای گونه ای، تراکم و یکنواختی نسبی و نیز شاخص های تنوع و غالبیت اندازه گیری شد. همچنین با استفاده از تکنیک GIS، نقشه پراکنش علف پشمکی در این مناطق رسم شد. علاوه بر علف پشمکی ۱۶ گونه علف هرز دیگر از خانواده گندمیان مشاهده شد. فراوانی نسبی علف پشمکی اکوتیپ hirsotum در خرم آباد با ۷۶/۸ درصد بیشتر از اکوتیپ tectorum با فراوانی ۷۶/۴ درصد بود. یولاف وحشی زمستانه(Avena ludoviciana L.) با ۵۶/۱۹ و پس از آن جو دره (Hordeum spontaneum C. Koch) با ۵۲/۱۳ درصد فراوانی نسبی از میانگین پنج نمونه گیری در هر مزرعه بیشترین فراوانی را به خود اختصاص دادند. در مزارع مشهد فراوانی نسبی علف پشمکی اکوتیپ tectorum با۴۴/۱۲ درصد بیشتر از اکوتیپ hirsotum با فراوانی نسبی ۲۵/۷ درصد بود. یولاف بهاره با ۹۹/۱۳ درصد فراوانی و پس از آن جو دره با ۹۵/۱۲ درصد دارای بیشترین فراوانی نسبی بودند. در مزارع گندم نیشابور فراوانی نسبی دو اکوتیپ علف پشمکی مشابه (۷۵/۱۰) بود. یولاف وحشی بهاره (Avena fatua L.) با ۵۲/۱۴ درصد فراوانی و چاودار (Secale cereale L.) با ۲۹/۱۱ درصد فراوانی بیشترین فراوانی را داشتند. در این بین، قیاق (Sorghum halepense L.) و پنجه¬مرغی (Cynodon dactylon L.) چندساله بوده و مابقی یک ساله بودند. علاوه بر آن بر اساس مشاهدات اینگونه استنباط می شود که ارتفاع از سطح دریا تأثیر چندانی در تراکم اکوتیپ های علف پشمکی و سایر گیاهان هرز گرامینه نداشته است. مقدار شاخص تنوع شانون-وِینر در خرم آباد به میزان ۲۴/۲، در مشهد ۱۶/۲ و در نیشابور ۲۹/۲، شاخص تنوع سیمپسون خرم آباد ۰۴/۱، در مشهد ۳۱/۱ و در نیشابور ۱۶/۱ و شاخص غالبیت سیمپسون مزارع گندم خرم آباد ۹۶۰/۰، مشهد ۷۶۴/۰ و در نیشابور ۸۶۲/۰محاسبه شد. تفاوت در شاخص های تنوع گونه ای و غالبیت احتمالاً با میزان و نوع عملیات مدیریتی در مزارع مورد پایش ارتباط دارد.
کلمات کلیدی
, تنوع, علف هرز, گندمیان, نقشه پراکنش, یکنواختی
@article{paperid:1065697,
author = {زیدعلی, احسان اله and قربانی, رضا and پارسا, مهدی and اسدی, قربانعلی},
title = {پراکنش گیاه هرز علف پشمکی (Bromus tectorum L.) و سایر گیاهان هرز مهم هم خانواده آن در مزارع گندم (Triticum aestivum L.) غرب و شمال شرق ایران},
journal = {بوم شناسی کشاورزی-Journal of Agroecology},
year = {2017},
volume = {9},
number = {2},
month = {September},
issn = {2008-7713},
pages = {342--359},
numpages = {17},
keywords = {تنوع، علف هرز، گندمیان، نقشه پراکنش، یکنواختی},
}
%0 Journal Article
%T پراکنش گیاه هرز علف پشمکی (Bromus tectorum L.) و سایر گیاهان هرز مهم هم خانواده آن در مزارع گندم (Triticum aestivum L.) غرب و شمال شرق ایران
%A زیدعلی, احسان اله
%A قربانی, رضا
%A پارسا, مهدی
%A اسدی, قربانعلی
%J بوم شناسی کشاورزی-Journal of Agroecology
%@ 2008-7713
%D 2017
