شکوفایی فرهنگ و تمدن یک سرزمین پیوند تنگاتنگی با خردمندی و فرهیختگی فرمانروایان آن دارد و اگر این ویژگی­ها با بردباری و آزاداندیشی یک فرمانروا همراه شود، نخبگان و اندیشمندان به سوی او روی خواهند آورد. خسرو انوشیروان (531-579 م.) پادشاه فرهیخته و خردمند ساسانیان، چنان‌که منابع تاریخی ایرانی و ناایرانی گواه‌اند، هم دانش‌دوست بود و هم آکنده از بردباری دینی و آزاداندیشی. ازاین‌رو، در دورۀ فرمانروایی او دانشمندانی از دیگر سرزمین‌ها به ایران آمدند که یک نمونۀ آن، ورود فیلسوفان و پزشکان بیگانه به شهر جندی­شاپور در خوزستان بود. خسرو انوشیروان که شیفتۀ دانش و فلسفه بود و همیشه با فیلسوفان و اندیشمندان گفت‌وگوها و هم‌اندیشی داشت، تلاش زیادی هم برای گردآوری کتاب‌های علمی هندی و یونانی و ترجمه‌ی آنها به زبان پهلوی (= فارسی میانه) انجام داد. همچنین خسرو انوشیروان برای گستراندن امنیّت در ایران، نهادینه کردن فرهنگ کار و کوشش و ایجاد همدلی و یکپارچگی در کشور، که همگی از زمینه‌های پیدایش و شکوفایی فرهنگ و تمدن‌ها بوده‌اند، فعالیت‌های زیادی کرد. در این پژوهش، کوشش خواهد شد با سودجستن از منابع تاریخی و به روش توصیفی ـ تحلیلی، به اقدامات خسرو انوشیروان برای شکوفایی فرهنگ و تمدن ایرانی پرداخته شود

کلمات کلیدی