محمد بن مسلم بن شهاب زهری از بزرگ ترین و برجسته ترین محدثان و راویان قرن اول و دوم هجری است. تصویری که از او در منابع کهن و به تبع آن، تحقیقات جدید، ارائه شده است غالباً رویکردی افراطی و یا تفریطی دارد. منابع شیعی، ابن شهاب زهری را عموماً به عنوان دشمن اهل بیت و دست نشانده امویان معرفی می کند و در مقابل، منابع اهل سنت چهره ای معتدل و مثبت از وی ارائه می دهد. پژوهش بر آن است تا با بررسی دقیق شواهد تاریخی، بازخوانی جدیدی از کیفیت ارتباط ابن شهاب زهری با امویان ارائه دهد. شواهد نشان دهندۀ آن است که گزاره های موردتأکید منابع به ویژه شیعی مبنی بر ارتباط زهری با امویان، از حیث تاریخی محل تشکیک فراوان است و شواهد خلاف این ادعا نادیده گرفته شده است. بر این اساس، تنها از اواخر قرن اول است که می توان از حضور جدی زهری در دربار اموی یاد کرد و ظاهراً صرف حضور او در دربار اموی، باعث تضعیف وی در برخی منابع و پژوهش های شیعی شده است.

کلمات کلیدی