در معماری ایرانی، در محیط خانه، به عنوان خصوصی ترین فضای زندگی انسان، پنجره واسطه ای است که به ساکنان بنا امکان می دهد تا مکانی را که جزیی از آن هستند، ببینند و بشنوند و حس کنند. پنجره یکی از بنیان های اساسی معماری است که نقش تعیین کننده ای در ظاهر بنا دارد و از عوامل تاثیرگذار در شکل دادن به نمای بناهاست. در این میان پنجره ارسی یا به تعبیری چشم معماری ایران با ترکیبی از شیشه های رنگی و گره چینی های زیبا، به مثابه روزنه ای از بهشت می ماند که از روزگاران قدیم در معماری این مرز و بوم و به ویژه ناحیه گرم و خشک رشد و نمو پیدا کرده و عنصر مهم طراحی نور در فضای داخلی معماری ایران محسوب می شود هدف از این تحقیق، شناخت اجزای تشکیل دهنده ارسی، کارکردها و دلایل استفاده از آن در معماری سنتی ایران، به منظور ارزیابی قابلیت های آن در جهت ایجاد زبانی نو برای خلق فضایی است که قادر است تاثیر معنوی و روانی ناشی از همنشینی رنگ و نور را دوباره در انسان ایجاد کند. لذا برای دستیابی به این هدف از روش توصیفی تحلیلی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای در چارچوب پژوهش های کاربردی استفاده شده است. درنهایت این نتیجه حاصل شد که به منظور بهره گیری مجدد از این هنر سرشار از ذوق و حوصله در خانه های امروزی می بایست در وهله اول به ارزشی که سازندگان خانه در گذشته برای ساکنین آن قایل می شدند، توجه ویژه کرد؛ به گونه ای که با ورود به فضای خانه احساس آرامش و این همانی با فضا در آن ها برانگیخته شود. با توجه به مطالعات انجام شده، این گونه به نظر می رسد که ارسی ها می توانند در خانه های امروز بیشتر در نمای ساختمان به صورت پانل های شیشه ای، ترکیب با فضاهای باز و نیمه باز خانه و همچنین بازی نور و رنگ در فضاهای داخلی متجلی شود؛ به گونه ای که با فرم امروزی حس مخصوصی که در طول زمان داشته را نیز تداعی نماید

کلمات کلیدی