اهداف: هدف تحقیق، شناسایی الگو های گردشی سطوح میانی جو بارش های رگباری، در ناحیه کوهپایه داخلی ایران است. روش: به منظور فوق، داده¬های 30 ساله (2014-1985) کدهای هواشناسی جهانی 80 تا 99 ایستگاهای همدید از سازمان هواشناسی کشور استفاده شد. بارش رگباری سینوپتیک، بارشی است که حداقل در 50 درصد ایستگاه¬ها حادث شود. بنابراین80 رگبار مشترک مبنای شناسایی الگوهای جوی است، که با روش تحلیل مولفه اصلی و خوشه بندی در تراز 700 هکتوپاسکال تعیین گردید. یافته ها/ نتایج: از 7 الگوی بدست آمده در اثر خوشه بندی، بیشترین تعداد روزهای رگباری، از الگوی جوی اول تراز 700 هکتوپاسکال در ماه مارس، آوریل و می(فصل بهار) تبعیت می کند. بیشترین مقادیر بارش این الگودر نواحی غربی و شمال غرب منطقه حادث گردید. این الگو حاکی از شکل گیری مرکز کم ارتفاع عمیق و قوی بسته در دریای سیاه است، که گرادیان کانتوری در منطقه و توسعه امواج کژفشاری در مناطق شرقی ناوه را باعث می شود. بسته بودن مرکز کم ارتفاع (سرد چال) باعث کندی حرکت سامانه های غربی در کوهپایه داخلی ایران و ادامه بارشها گردید. نواحی غربی و شمال غرب منطقه مورد مطالعه در این الگو ، تحت تاثیر پرفشار 1025 هکتوپاسکال غرب اروپا و نواحی شرقی منطقه تحت تاثیر مرکز کم فشار قرار دارد. در این الگو وجود پشته قوی در شمال دریای مدیترانه و سرد چال در شرق دریای سیاه، باعث تقویت کژفشار در سطح زیرین جو گردید؛ بنابراین با توجه به همگرایی زیاد در تراز پایین، مهیا بودن شرایط برای صعود و تاوایی مثبت بالا و واگرایی در تراز میانی جو، بارشهای رگباری مناسبی(بیش از 40 میلیمتر)، عمدتاً در نواحی شمال غرب منطقه ریزش می شود. در این الگو، رطوبت از دریای خزر توسط زبانه های پر فشار به شمال غرب و غرب منطقه انتقال گردید، و نقش حرکت چرخندی سیستم جنوب غربی در تقویت رطوبت از دریای عرب و خلیج فارس به منطقه مشهود است.

کلمات کلیدی