عناب (Zizyphus jujuba Mill.) به عنوان یک میوه ارزشمند و مقاوم به شرایط مختلف آب و هوایی در بسیاری از مناطق ایران گسترش دارد. از عناب علاوه بر صادرات بعنوان گیاه دارویی نیز استفاده می‌شود لذا ارزش اقتصادی قابل توجهی دارد. ارزیابی تنوع ژنتیکی در مواد گیاهی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و گام اولیه برای شناسایی و نگهداری ذخایر ژنتیکی و از اصول اولیه اصلاح گیاهان محسوب می‌شود. استفاده از نشانگرهای DNA از بهترین روش‌های موجود برای بررسی تنوع ژنتیکی می‌باشند. در این بررسی از نشانگر ISSR به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ۳۱ اکوتیپ عناب جمع‌آوری شده از هشت استان عناب‌خیز کشور استفاده گردید. تعداد ۱۳ آغازگر در واکنش PCR آزمایش شدند که شش آغازگر DNA‌ی الگو را بخوبی تکثیر و در بین نمونه‌ها چندشکلی را آشکار نمودند. از میان ۸۴ مکان ژنی شناسایی شده، تعداد ۷۰ مکان (۸۳‌ درصد) چندشکلی نشان دادند. تجزیه خوشه‌ای اکوتیپ‌ها بر اساس ضریب تشابه دایس و به روش UPGMA انجام گرفت. در تجزیه خوشه‌ای، نمونه‌ها در سطح تشابه ۸۵/۰ در هفت گروه اصلی جای گرفتند. بیشترین تشابه ژنتیکی (۹۵/۰) بین نمونه‌های کلاله و درح و همچنین نوغاب و دوستیران و کمترین تشابه ژنتیکی (۴۸/۰) بین نمونه‌های برزادران و کنگان بدست آمد. آغازگرهای(AC)۸YT و (GA)۸Aمناسب‌ترین آغازگرها برای مطالعات بعدی تشخیص داده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که تنوع کل نمونه‌های کشور تقریباً در تنوع ناحیه خراسان‌جنوبی خلاصه شده است. همچنین در اکوتیپ‌های متعلق به استان‌های اصفهان و مازندران، سطح قابل ملاحظه‌ای از تنوع مشاهده شد.

کلمات کلیدی