به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف نیتروژن بر صفات فنولوژیک و شاخص های رشدی دو رقم عدس دیم، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 95-1394 اجرا گردید. فاکتور اصلی این آزمایش سطوح مختلف کود نیتروژن از منبع اوره )صفر، 40 و 80 کیلوگرم در هکتار( و فاکتور فرعی شامل دو رقم عدس دیم )بیرجند و رباط( بود. نتایج نشان داد که مصرف 40 کیلوگرم کود اوره در هکتار منجر به افزایش معنی دار دوره رشد رویشی و زایشی نسبت به تیمار عدم مصـرف کود اوره و کل دوره رشد در مقایسه با سایر سطوح کود اوره براساس تعداد روز و درجه روز رشد گردید. دوره کاشت تا سبز شدن، رشد رویشی، زایشی و کل دوره رشد رقم بیرجند براساس تعداد روز و درجه روز رشد به طور معنی داری بیشتر از رقم رباط بود. همچنین نتایج نشان داد که حداکثر شاخص سطح برگ و تجمع ماده خشک در تیمار 40 کیلوگرم کود اوره در هکتار به دست آمد که منجر به حداکثر سرعت رشد محصول و کسب حداکثر عملکرد دانه و بیولوژیک )بهترتیب 294/12 و 2286/17 کیلوگرم در هکتار( در این تیمار گردید. رقم بیرجند شاخص سطح برگ، تجمع مـاده خشـک، سـرعت رشـد محصول، عملکرد دانه و بیولوژیک )بهترتیب 4274/1 و 2577/96 کیلوگرم در هکتار( بیشتری را نسبت به رقم رباط دارا بود. با توجه به نتایج حاصـله، استفاده از رقم بیرجند با رعایت تاریخ کاشت بهینه )با توجه به دیررس بودن آن( و مصرف 40 کیلوگرم کود اوره در هکتار برای کشت عدس به صورت دیم در منطقه مورد مطالعه، مطلوب به نظر می رسد.

کلمات کلیدی