گردشگری روستایی و به‌تبع آن گردشگری خانه‌های دوم را می‌توان نتیجه تحولات گسترده اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه بعد از جنگ جهانی دوم دانست، به‌طوری‌که در کشور ما و به‌ویژه در نواحی کوهستانی مجاور شهرهای بزرگ و همچنین در سواحل دریای خزر از چند دهه گذشته خانه‌های دوم باهدف گذراندن اوقات فراغت گسترش‌یافته است. این مقاله باهدف تأثیر گردشگری خانه‌های دوم بر توسعه کالبدی سکونتگاه‌های روستایی در شهرستان کلاردشت انجام‌شده است. پژوهش حاضر، از حیث هدف «کاربردی» و به لحاظ روش و ماهیت «توصیفی - تحلیلی» است. برای جمع‌آوری اطلاعات از روش‌های‌ اسنادی و میدانی استفاده‌شده است. جامعه آماری پژوهش، 9 سکونتگاه روستایی شهرستان کلاردشت که در آن‌ها ساخت خانه‌های دوم چشم‌گیر بوده است می‌باشد. در سطح روستاها، حجم نمونه خانوارهای مورد پرسشگری بر اساس فرمول کوکران 200 خانوار بوده است که به‌صورت تصادفی ساده از بین روستاییان و مالکان خانه‌های دوم انتخاب‌شده‌اند. بامطالعه ابعاد و شاخص‌های متغیرهای تحقیق مشخص شد که بیشترین مقدار متغیر رواج گردشگری در روستای پی قلعه (2.50) و در مورد متغیر توسعه کالبدی سکونتگاه‌های روستایی، بیشترین مقدار در روستا طایب کلا (3.09) است. همچنین شدت تأثیر متغیر توسعه گردشگری خانه‌های دوم بر توسعه کالبدی سکونتگاه‌های روستایی حدود 40 درصد برآورد شده است و این نسبت در جامعه روستاییان حدود 4/44 و در بین مالکان خانه‌های دوم حدود 5/24 درصد است که بیانگر تأثیر متوسط گردشگری خانه‌های دوم در سطح منطقه می‌باشد. با توجه به آزمون رگرسیون گام‌به‌گام در مرحله دوم شاخص ایجاد مشاغل جدید در ارتباط با گردشگری با ضریب 12 درصد بالاترین تأثیر و پس‌ازآن ساخت‌وسازهای جدید با ضریب 6/8 درصد در ردیف دوم قرارگرفته است.

کلمات کلیدی