پیشرفت، توسعه پایدار و ارتقاء بهداشت و تأمین سلامت عمومی کشورها (بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک از جمله ایران) به میزان آب سالم و قابل دسترس در آن کشور بستگی دارد. منابع آب‌های زیرزمینی موجود در آبخوان ها با حجمی در حدود 60 برابر منابع آب‌های سطحی (رودخانه‌ها و دریاچه‌ها)، جزو ذخایر ملی بسیار ارزشمندی هستند که علاوه بر تامین آب مورد نیاز در بخش‌های کشاورزی و صنعت، بخش قابل ملاحظه‌ای از مصارف آب شرب و بهداشت (درشهرهای بزرگ) را تامین می‌نماید. بمنظور ارتقای دانش فنی و مدیریتی بومی برای شناحت منابع آب زیرزمینی و توجه ویژه به ّآبخوان ها، که منابع حیاتی آب در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می‌شوند، مرکز تحقیقات آب‌های زیرزمینی (متآب) دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1387 تاسیس و قریب یک دهه است که فعالیت می نماید. از جمله اهداف بنیادین متآب می توان به بکارگیری روش های علمی و فنآوری های نوین برای شناخت آبخوان‌ها، ارزیابی کمی و کیفی آب‌های زیرزمینی، بررسی عوامل طبیعی و آلاینده‌های مؤثر بر کیفیت آن‌ها، تهدیدها و پیامدهای ناشی از برداشت بی‌رویه از این منابع ملی (از جمله: میزان کاهش ذخیره دائمی آبخوان، تغییر الگوی جریان آب¬های زیرزمینی، کاهش دبی چاه¬ها و قنوات و افزایش هزینه برداشت، نشست زمین، کاهش کیفیت و آلودگی منابع آب¬های زیرزمینی) اشاره نمود. در این متن سیاستی مرکز تحقیقات آب‌های زیرزمینی (متآب) دانشگاه فردوسی مشهد، بر آن است تا ضمن بررسی وضعیت آبی ایران در مقایسه با کشورهای همسایه منطقه از نظر حجم منابع آب تجدیدپذیر سالیانه، سرانه بهره برداری از منابع آب تجدیدپذیر سالیانه و درصد وابستگی به منابع آب زیرزمینی، وضعیت بحرانی آبخوان مهم دشت مشهد – چناران، واقع در حوضه آبریز کشف رود، را بررسی و در نهایت راه کارهایی را برای کاهش تنش های آبی آبخوان های کشور ارایه نماید.

کلمات کلیدی