یکی از مباحث مهم در زمینۀ مسئولیت حمل کننده در حمل و نقل بیی المللی کالا از طریق جاده، مسئولیت وی ناشی از فعل و ترل فعل خدمه و نمایندگان اوست که در ماده 3 کنوانسیون CMR مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به الحاق ایران در سال 1376 به کنوانسیون یادشده، بررسی مسئولیت حمل کننده ناشی از فعل و ترل فعل غیر در این کنوانسیون از حیث مبنا، ماهیت و قلمرو دارای اهمیت است. ازاین رو، نوشتار حاضر با توصیف و تحلیل نظریات مطرح در باب مبنا و ماهیت مسئولیت حمل کننده ناشی از فعل غیر، مسئولیت یادشده را از سویی، مسئولیتی بدون تقصیر و مفروض دانسته و از سوی دیگر، ماهیت قراردادی آن را نتیجه گرفته است. تعیین قلمرو این مسئولیت نیز به لحاظ شخصی و موضوعی مورد توجه این نوشتار بوده و با توجه به معیار تبعیت حقوقی و بررسی قید «چارچوب وظیفه شغلی» اقدام به ترسیم آن نموده است. البته به دلیل حصری بودن موارد معافیت حمل کننده از مسئولیت، صرف خروج مورد از قلمرو شخصی و موضوعی پیش گفته، موجب رفع مسئولیت از حمل کننده تلقی نشده، بلکه این امر به وجود یکی از جهات معافیت از مسئولیت وابسته است که در مادۀ 17 کنوانسیون آمده است.

کلمات کلیدی