پدیده های طبیعی همچون سیل، زلزله، طوفان، خشکسالی و ... به دلیل اثرات و پیامدهای منفی و خسارت باری که بر زندگی و حیات بشری دارند، تحت عنوان«مخاطرات طبیعی» نامیده می شوند. یکی از پدیده های طبیعی که برخی از مناطق جهان و جوامع انسانی مانند ایران همواره نسبت به آن دغدغه داشتند، خشکسالی و تداوم آن است. در واقع خشکسالی، بر خلاف سیل و زلزله اولا دارای گستره عملکرد وسیع است و ثانیا بسیار خزنده و طولانی مدت است و مستقیما حیات جوامع انسانی و توسعه و رفاه ملت ها را مورد تهدید قرار می دهد. نتایج پژوهش ها نیز نشان می دهد در بین مخاطرات طبیعی، در مجموع خشکسالی بیشترین میزان آسیب را به همراه دارد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع معتبر کتابخانه ای در صدد پاسخ به این سوال است که خشکسالی چه پیامدهایی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و امنیتی به همراه دارد؟. یافته های پژوهش نشان می دهد خشکسالی در نیمه شرقی کشور به ویژه استان های خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان که به دلیل شرایط نامساعد زیستی دارای شرایط شکننده ای هستند دارای پیامدهای متعدد اقتصادی، سیاسی، زیست محیطی است. مهمترین این پیامدهای منفی شامل از بین رفتن مزارع و مراتع و محدودیت شدید تولید محصولات کشاورزی و دامی، از بین رفتن تنها منبع درآمد قابل اتکاء روستائیان، بیکاری، تشدید فقر و محرومیت، تشدید بزهکاری و ناهنجاری های اجتماعی، تشدید درگیری و نزاع محلی و منطقه ای، مهاجرت اجباری روستا- شهری، ایجاد حفره های امنیتی، بیابان زایی، خشک شدن بستر رودها و دریاچه ها، طوفان شن و ریزگردها و تخریب زیست بوم ها و از بین رفتن حیات جانوری و ... می باشد. همچنین به نظر می رسد تغییر اقلیم نیز در تداوم خشکسالی در سال های آتی در برخی مناطق ایران نقش موثری داشته باشد.

کلمات کلیدی