فضاهای آموزشی در شهر مشهد به صورت بهینه و مطلبوب توزیع و مکانیابی نگردیده است. این مسئله علاوه بر رعایت نکردن اصل عدالت و برابری در برخورداری یکسان جمعیت دانش آموزی از فضاهای آموزشی مناسب، موجب سفرهای اضافی با هدف تحصیلی به سایر نواحی شهر مشهد می شود. هدف از این پژوهش کاهش تقاضای سفر از طریق توزیع مطلوب و متناسب کاربری های آموزشی در سطح کلانشهر مشهد می باشد. برای تعیین میزان تولید و جذب سفر کاربری های آموزشی در هر یک از نواحی و مناطق ترافیکی شهر مشهد از مدل های رگرسیونی چند متغیره در قالب نرم افزار GIS استفاده گردیده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی -تحلیلی و از نوع کاربردی می باشد. در این پژوهش متغیر وابسته، شاخص تولید و جذب سفر آموزشی می باشد و همچنین متغیر های مستقل شامل: تعداد محصل مهد کودک، دبستان، راهنمایی، دبیرستان ساکن در هر ناحیه ترافیکی، تعداد کلاس های مهد کودک، دبستان، راهنمایی و دبیرستان و مالکیت خودرو در هر ناحیه ترافیکی میباشد. در این مقاله سعی شده تا رابطه میان تولید و جذب سفر آموزشی با استفاده از دو روش آمار فضایی و رگرسیون خطی مورد ارزیابی قرار گیرد. جهت پی بردن به دقت روش بکار گرفته شده، خروجی حاصله از آن با خروجی بدست آمده از روش کلاسیک به صورت عددی مورد مقایسه قرار گرفته است. حاصل این مقایسه، بیانگر برتری روش آمار فضایی نسبت به روش کلاسیک درتولید و جذب سفر می باشد. نتایج حاصل از تحلیل ها آماری که نشان میدهد که ناحیه ترافیکی 231 با 6718 سفر بیشترین و ناحیه 130 و 167 کمترین پیش بینی تولید سفر آموزشی را داراست. همچنین در زمینه جذب سفر آموزشی ناحیه 184 با 8068 سفر بیشترین و نواحی ترافیکی 149 ، 156 و 190 کمترین پیش بینی جذب سفر آموزشی را به خود اختصاص داده است. بنابراین با برنامه ریزی صحیح و مکانیابی بهینه کاربری های آموزشی ضرورتی برای ورود این گونه سفرها به اغلب نواحی ترافیکی شهر مشهد وجود ندارد. این امر ضرورت توجه مسئولین کلان شهر مشهد با 5876313 سفر سواره در یک شبانه روز و سالانه بیش از 25 میلیون نفر زائر به جانمایی صحیح کاربری های شهری بیش از پیش آشکار می سازد.

کلمات کلیدی