به ­منظور بهینه­‌سازی شرایط و هم­چنین افزایش تولید ریزغده سیب‌زمینی در رقم آگریا، اثرات مقادیر مختلف نیتروژن و اسیدیته محلول غذایی در دو آزمایش جداگانه در سال 1392 در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در محیط آب‌کشت در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. در یک آزمایش سطوح مختلف نیتروژن (صفر میلی­ گرم + محلول هوگلند (شاهد)، 50 میلی­ گرم + محلول هوگلند و 100میلی ­گرم + محلول هوگلند) به‌صورت نیترات آمونیوم و در آزمایش دیگر اسیدیته محلول غذایی هوگلند در سه سطح (3، 4 و 5/6) بود. سه نوبت بعد از انتقال گیاه­چه ­ها به بستر کاشت (30، 35 و40 روزپس از کاشت) تیمارهای اسیدیته به­ مدت 10 ساعت بر روی گیاهان اعمال شد و سپس آبشویی صورت گرفت. نتایج نشان داد که افزایش میزان نیتروژن موجب افزایش و کاهش اسیدیته باعث کاهش فتوسنتز، تعرق و غلظت کلروفیل‌های a و b نسبت به شاهد شد. افزایش نیتروژن از صفر به 100 میلی‌گرم در لیتر و کاهش موقت اسیدیته از 5/6 به سه سبب افزایش میانگین وزن، قطر و تعداد ریزغده‌ها شد. افزایش مقدار نیتروژن سبب افزایش و کاهش اسیدیته محلول غذایی سبب کاهش سطح برگ و وزن خشک اندام هوایی شد. تعداد ریز‌غده‌ها با افزایش نیتروژن از سطح 50 به 100 میلی‌گرم در لیتر تفاوت معنی‌داری پیدا نکرد که نشان‌دهنده این است که افزایش مصرف نیتروژن تعداد غده را تا حد معینی افزایش می‌دهد ولی از آن به بعد تغییر معنی‌داری در عملکرد ایجاد نمی‌کند و حتی ممکن است دارای اثرات منفی نیز باشد. درمجموع به ­نظر می‌رسد مدیریت مصرف و کاربرد مقدار مناسب کود نیتروژن و کاهش کوتاه‌مدت اسیدیته محلول غذایی به‌صورت متناوب می‌تواند نقش مهمی در افزایش تولید ریزغده و عملکرد در این گیاه داشته باشد.

کلمات کلیدی