بررسی روابط فیزیولوژیک گیاهان شورپسند به عنوان ابزاری مناسب جهت انتخاب و انتقال این صفات به گیاهان زراعی حائز اهمیت است. به همین منظور روابط فیزیولوژیک گیاه کوشیا در سطوح مختلف شوری، در قالب طرح کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌ کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. عامل شوری با دو سطح 5.2 و 16.5 دسی‌زیمنس بر متر در کرت‌های اصلی و پنج توده بومی کوشیا شامل ارومیه، اصفهان، بروجرد، بیرجند و سبزوار در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش شوری از 5.2 و dSm-116.5، غلظت کربوهیدرات‌ها و فنل کل در توده سبزوار، پرولین در توده‌های ارومیه، بروجرد و سبزوار، مهار فعالیت رادیکال DPPH در توده‌های اصفهان و سبزوار، محتوای نسبی آب برگ در توده‌های سبزواز، بروجرد و ارومیه، پتانسیل اسمزی در توده‌های بیرجند، بروجرد و سبزوار، سدیم برگ در تمامی توده‌ها، پتاسیم برگ در توده ارومیه، زیست‌توده تولیدی در توده‌های بیرجند، اصفهان و ارومیه، عملکرد بذر و شاخص برداشت در توده اصفهان افزایش یافت. بیشترین افزایش محتوای نسبی آب برگ با افزایش تنش شوری در توده‌ سبزوار، پتانسیل اسمزی و زیست‌توده، در توده‌ بیرجند و کمترین افزایش تجمع سدیم برگ با افزایش تنش شوری در توده‌ بیرجند مشاهده شد. بیشترین کاهش عملکرد بذر با افزایش تنش شوری در توده سبزوار مشاهده شد. در مجموع توده سبزوار در سطح شوری dSm-15.2 بیشترین زیست‌توده و عملکرد بذر و توده‌های ارومیه و اصفهان در سطح شوری dSm-116.5 به ترتیب بیشترین زیست‌توده و عملکرد بذر را دارا بودند.

کلمات کلیدی