بازار در ایران، نهادی با کارکردهای چندگانه محسوب می‌شود. بازار نقش مهمی در حیات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی جامعه ایفا می‌کند و به همین جهت در تعاریف ارائه شده از آن نیز، تنوع وجود دارد. نوشتار حاضر ضمن مرور انتقادی انواع مفهوم سازی بازار، عوامل موثر بر کنش‌های اقتصادی بازار در ایران را از منظر جامعه-شناسی اقتصادی جدید ، به طور خاص مفهوم حک‌شدگی بازار(وابسته بودن کنش‌های اقتصادی بازاردر متن، اهداف یا فرایندها به کنش یا نهادهای غیراقتصادی) را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد. نتایج مرور نظام‌مند مطالعات جامعه‌شناختی بازار بویژه در حوزه مطالعات حک‌شدگی نشان می‌دهد اولا شش تلقی مختلف از بازار شامل بازار به مثابه فضا، فرهنگ، طبقه، نهاد غیررسمی، شبکه و میدان، اشاره نموده‌اند. ثانیا در میان عوامل تاثیرگذار بر حک‌شدگی بازار بر عوامل ساختاری و نهادی از جمله شبکه‌های اجتماعی/ تجاری، قوانین و مقررات، طرح‌های توسعه شهری، ارزش‌ها و هنجارهای غیررسمی بازار، تاکید بیشتری صورت گرفته است و ثالثا هر یک از انواع شش‌گانه بازار تحت تاثیر نوع معینی از حک‌شدگی فضایی، فرهنگی، سیاسی، ساختاری و نهادی قرار دارد.

کلمات کلیدی