تاریخ‌نویسیِ قاجار، دربرگیرنده‌ی واژگانِ دوگانه‌انگارِ «خودی/دیگری» است.‌ هدف از نگارشِ نوشتار، نگریستنْ به مقوله‌ی دگریِ فرامرزیِ عثمانی، از منظر تاریخ‌نویسان قاجار است. نگارنده با برساختن سازه‌ی نظریِ «دیگری»، کوشش نمود تا با کاربستِ پژوهشیْ آمیخته (کمّی و کیفی) نشان دهد که روایت‌گرانِ تاریخِ قاجار، چه برداشتی از دگریِ عثمانی داشته‌اند. گمان نخستین چنین بود ‌که تاریخ‌نویسانِ قاجار، در تلاش بوده‌اند تا ناکامیِ نظام سیاسی قاجاری را با دگرسازی از همسایگان، به‌فراموشی بسپارند. آنان، این‌کار را برای بازآفرینیِ مشروعیّتِ ازمیان‌رفته و فراموش‌شده‌ی قاجاران، انجام می‌دادند. نوشتارِ حاضر، سازه‌ی برساخته از مفهومِ «دیگریِ عثمانی» را به محکِ نوشتارهاییْ همچون تاریخ محمدی، تاریخ ذوالقرنین، اکسیرالتّواریخ، ناسخ‌التّواریخ، تاریخ نو، فهرس‌التّواریخ، حقایق‌الاخبار، تاریخ عضدی، افضل‌التّواریخ، منتخب‌التّواریخ، مآثر سلطانیه، مرآت‌الوقایع مظفری، تاریخ صاحبقرانی، ‌سنجیده است. تاریخ‌نویسانِ روزگار قاجار، در برسازیِ دگری، عثمانی را رقیب و دشمن، و نه همراه و دوست، دانسته‌اند.

کلمات کلیدی